Problematyka ochrony dóbr kultury w województwie podkarpackim w świetle planowanych działań Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków

Województwo podkarpackie powstało w 1999 roku, jako jedno z 16 województw, poprzez scalenie ziem dawnego województwa rzeszowskiego sprzed 1975 roku, będącego efektem regulacji granic po II wojnie światowej. Z uwagi na przygraniczne położenie województwa, Podkarpacie posiada wiele walorów odmiennych od pozostałych terenów naszego kraju, które charakteryzują się wielokulturowością. Wszystkie aspekty zachowanego dziedzictwa kulturowego wykazują, że należy uznać turystykę za jedną z zasadniczych perspektyw rozwoju gospodarczego województwa podkarpackiego. Doniosła rola turystyki jako podstawowego czynnika wzrostu gospodarczego na Podkarpaciu została odnotowana w Strategii rozwoju województwa podkarpackiego. Stwarza to bardzo istotną perspektywę dla ochrony dziedzictwa kulturowego wespół z rozwojem turystyki regionu, poprzez znajdowanie nowej funkcji dla wielu zabytkowych obiektów, a tym samym nowego użytkownika, który pomógłby zapewni ć odnowę zabytków, wpisując w atrakcje turystyczne o znaczeniu ponadregionalnym: założenia archeologiczne, urbanistyczne i ruralistyczne, budynki użyteczności publicznej, świątynie różnych wyznań, budownictwo obronne, fortyfikacje. Planowanie strategiczne daje zapewnienie kontynuacji wieloetapowych przedsięwzięć związanych z rewitalizacją miast, poprzez uwzględnienie obiekt ów chronionych w podkarpackim rejestrze zabytków, a także w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego poszczególnych gmin. Celem tych działań jest prawna i konserwatorska ochrona podkarpackich zasobów zabytkowych, jako unikalnego dziedzictwa kulturowego w Polsce i w Europie.

Podkarpackie Voivodeship was created in 1999, as on of the 16 voivodeships, by joining the lands of the former Rzeszów Voivodeship from before 1975 which was the result of border regulations after World War II. Because of its borderland location, Podkarpackie Voivodeship is endowed with numerous unique attractions, not encountered in other regions of our country which possess multicultural character. All aspects of the preserved cultural heritage indicate that tourism should be regarded as one of the essential prospects for the economic development of the Podkarpackie Voivodeship. The significant role of tourism as the basic factor of economic growth in Podkarpacie was duly noted in Strategia rozwoju województwa podkarpackiego (The Strategy of the Podkarpackie Voivodeship Development). It creates very advantageous conditions for protection of cultural heritage, as well as for the development of tourism in the region, through finding new functions for numerous historic objects, and simultaneously new users who could help to ensure monument restoration by entering the following on the list of tourist attraction of more than regional significance: archaeological, urban and rural layouts, public buildings, temples of various religions, defensive structures and fortifications. Strategic planning ensures the continuation of multi-phase enterprises associated with revitalising cities by listing protected objects in the Podkarpackie landmark register, and also by considering them in the local plans of spatial development of individual districts. The aim of all these activities is both legal and conservation protection of landmark resources in Podkarpacie, which constitute unique cultural heritage in Poland and in Europe.