Westbindung czy Zentralmacht? - polityka zagraniczna współczesnych Niemiec w perspektywie konstruktywistycznej

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest analiza uwarunkowań polityki zagranicznej współczesnych Niemiec. Zgodnie z podejściem konstruktywistycznym uwarunkowania te przejawiają się przede wszystkim w sposobie, w jaki naród za pośrednictwem elit opiniotwórczych sam siebie postrzega, ponieważ to jego tożsamość określa, co w polityce zagranicznej uznaje się za możliwe, stosowne i dopuszczalne. PROBLEM I METODY BADAWCZE: W artykule przyjmuje się podejście konstruktywistyczne, zgodnie z którym o kształcie polityki zagranicznej państwa decydują nie tyle obiektywne czynniki, takie jak potencjał militarnyi ekonomiczny, co sposób, w jaki dany podmiot polityczny interpretuje siebie i swoje środowisko. PROCES WYWODU: Analizuję wewnątrzniemiecką dyskusję na temat nowego kształtu polityki zagranicznej RFN z punktu widzenia Polski jako państwa zainteresowanego utrzymaniem jedności Zachodu. W tej perspektywie decydujące znaczenie ma pytanie o aktualność niemieckiego przywiązania do idei Zachodu.Odwołując się do jednego ze standardowych podręczników niemieckiej polityki zagranicznej i wybranych monografii, konfrontuję ze sobą dwa niemieckie obrazy własne, tj. demokracja zachodnia vs. europejskie mocarstwo centralne. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Tożsamość narodowa wyznacza cele strategiczne państwa, dlatego należy uważnie przyglądać się temu, jak Niemcy sami siebie postrzegają. Współczesna tożsamość niemiecka nie jest jednolita, lecz stanowi przedmiot wewnętrznych sporów ideowych i politycznych. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W interesie Polski jest, by Niemcy definiowały siebie jako demokrację liberalną należącą do rodziny państw zachodnich, a nie jako europejskie mocarstwo centralne czy „mocarstwo w środku”.

Research Objective: The aim of the article is to analyze the determinants of the contemporary German foreign policy. According to the constructivist approach, these determinants lie mainly in the way in which the nation perceives itself through the opinion-forming elite, because its identity determines what is considered possible, appropriate and permissible in foreign policy. The Research Problem and Methods: The article adopts a constructivist approach, according to which the shape of a state’s foreign policy is determined not so much by objective factors, such as military and economic potential, but by the way in which a given political entity interprets itself and its environment. The Process of Argumentation: I analyze the intra-German discussion on the new shape of German foreign policy from the point-of-view of Poland as a country interested in maintaining the unity of the West. From this perspective, the decisive question is whether the German attachment to the idea of the West still holds. Referring to the standard textbook of German foreign policy and selected monographs, I confront two German self-images: that of a Western democracy and that of a central power. Research Results: A state’s strategic goals are determined by the national identity, so it is necessary to see how Germans perceive themselves. Contemporary German identity is not uniform, but is the subject of internal ideological and political disputes. Conclusions, Innovations, and Recommendations: It is in Poland’s interest that Germany defines itself as a liberal democracy belonging to the family of Western countries, and not as a European central power or a “power in the center.”