Gwardia Narodowa w Lesku w 1848 roku

Wybuch rewolucji w Wiedniu w marcu 1848 r. odnowił nadzieje Polaków w Galicji na uzyskanie niepodległości lub przynajmniej autonomii w ramach Cesarstwa Austriackiego. Podstawą dążeń patriotycznych było utworzenie oddziałów Gwardii Narodowej, początkowo w Krakowie i Lwowie, a później w mniejszych miejscowościach, m.in. w Lesku. Miasto to, liczące kilka tysięcy mieszkańców, stanowiło bazę rekrutacyjną dla nowo powstałych formacji. Składały się one w większości z rzemieślników i drobnomieszczaństwa. Dopiero pod koniec ich istnienia dopuszczono do nich chłopów. Gwardia Narodowa w Lesku posiadała liczne, wyszkolone zapewne w wojsku austriackim, grono oficerskie umożliwiające szkolenie wojskowe. Stanowiło to dopiero początek formowania jednostek polskich na terenach Galicji. Zarówno dowódcy, jak i patriotycznie nastawieni członkowie Gwardii Narodowej dawali nadzieję na stworzenie kadry, która w odpowiednim momencie będzie zdolna wywalczyć upragnioną przez Polaków niepodległość. Upadek nastrojów rewolucyjnych w Austrii spowodował stłumienie ruchów niepodległościowych na terenie Galicji. Wraz z powrotem reżimu wojskowego pod koniec 1848 r. zlikwidowano wszelkie zdobycze demokratyczne, powstałe w trakcie kilku zaledwie miesięcy, w tym również Gwardię Narodową. Formacja ta zlikwidowana została również w Lesku w styczniu 1849 r.

The outbreak of the March 1848 revolution in Vienna renewed the hope of Poles living in Galicia, who wished to regain independence or at least gain autonomy within the Austrian Empire. The beginning of patriotic endeavors was founding the National Guard in Cracow and Lviv, and later in smaller towns, such as Lesko. The city, with a population of several thousand, became the recruiting ground for the newly-formed formations. These formations were comprised mostly of artisans and the petite bourgeoisie. Only at the end of its existence were peasants allowed to join the Guard. The National Guard in Lesko had numerous officers, likely trained in the Austrian army, who provided military training. This was only the beginning of the formation of Polish units in Galicia. Both the commanders and the patriotic members of the National Guard brought hope of establishing a cadre that, in the right moment, would be able to fight for the longed for Polish independence. The Polish independence movements were suppressed as soon as the revolutionary sentiment in Austria abated. With the introduction of the military regime at the end of 1848, every single democratic concession made during these several short months was revoked, including the formation of the National Guard. The formation in Lesko was abolished in 1849.