Analiza metod badania trwałości fizykochemicznej kruszących materiałów wybuchowych i mieszanin pirotechnicznych stosowanych w artyleryjskich układach zapalnikowych na podstawie Polskich Norm

W artykule dokonano analizy znormalizowanych metod w zakresie badania i oceny oraz wymagań dotyczących trwałości/stałości fizykochemicznej dwóch istotnych grup materiałów wysokoenergetycznych wykorzystywanych w układach zapalnikowych amunicji artyleryjskiej. Są to kruszące materiały wybuchowe, stanowiące główne składniki pobudzaczy (tetryl, pentryt, heksogen i w mniejszym zakresie trotyl) oraz mieszaniny pirotechniczne, w tym proch czarny, stosowane w opóźniaczach pirotechnicznych, samolikwidatorach, wzmacniaczach i przekaźnikach impulsu ogniowego, stanowiących elementy tzw. "łańcucha ogniowego" układu zapalnikowego. Analizę tę wykonano na podstawie Polskich Norm (PN-EN [1,12-14], PN-V [2,7-11] oraz (PN-C) [3-6,15]). Wykazano przy tym potrzebę prowadzenia prac badawczych i normalizacyjnych w celu dalszego porządkowania, uzupełniania i precyzowania zakresu badań trwałości/stałości fizykochemicznej niniejszych materiałów wysokoenergetycznych, a także wymagań i kryteriów oceny oraz prognozowania ich trwałości.

An analysis of standardised methods for testing and evaluation the physical-chemical time stability of two types of explosives use in artillery fuse systems is presented in the paper. One of them is the crushing explosive material which is typically a part of initiating systems (tetryl, pentryt, hexogen and in some degree trotyl) and the second one is the pyrotechnic mixture including the black powder used in the pyrotechnic delaying trains, self-destruction systems, enhancing and firing pulse trains, in general the components of a fuse system firing train. This analysis is based on the Polish existing standards. The conclusion is that further research and standardisation work is needed to precise specifications and fill the gaps in the above subject.