Maszyny do zbioru ziemniaków w rolnictwie polskim w latach 1950-2010

Na podstawie danych GUS i szacunków własnych dokonano analizy zmian stanu liczbowego parku kopaczek i kombajnów do zbioru ziemniaków w rolnictwie polskim w latach 1950–2010 z uwzględnieniem udziału poszczególnych sektorów w zasobach tego parku. W 1950 r. 89,8% ciągnikowych kopaczek do ziemniaków znajdowało się w gospodarstwach państwowych, a 10,2% - w państwowych ośrodkach maszynowych. W 2010 r. 99,9% kopaczek i 99,5% kombajnów ziemniaczanych było we władaniu gospodarstw indywidualnych. W 1970 r. 98,0% krajowego parku kombajnów ziemniaczanych posiadały gospodarstwa państwowe, a pozostałe 2,0% - rolnicze spółdzielnie produkcyjne. W gospodarstwach indywidualnych aż do 1990 r. w strukturze parku kopaczek do ziemniaków przeważały maszyny konne, których liczba zwiększała się do 1975 r., osiągając poziom ponad pięciokrotnie wyższy niż w 1950 r. Maszyny konne do 1965 r. były notowane także w gospodarstwach państwowych, a do 1959 r. stanowiły nawet ponad połowę ogółu kopaczek do ziemniaków w tym sektorze rolnictwa. Z obszarem gospodarstw indywidualnych dodatnio skorelowany był udział maszyn ciągnikowych w strukturze rodzajowej kopaczek do ziemniaków oraz udział kopaczek przenośnikowych w strukturze kopaczek ciągnikowych.

Basing on Central Statistical Office data and own estimations, the analysis of changes in potato diggers and harvesters stock in Polish agriculture 1950-2010 has been carried on, taking into account the share of particular agriculture sectors in resources of above-mentioned machines. In 1950 state farms owned 89.8% of tractor-drawn potato diggers and state machinery centers - the remainder 10.2%. In 2010 99.9% of tractordrawn potato diggers and 99.5% potato harvesters were on private farms. In 1970 on state farms was 98.0% of potato harvesters and on cooperative farms - remainder 2.0%. Horse-drawn machines prevailed until 1990 in the structure of total stock of potato diggers on private farms. Their number increased till 1975, achieving at that time the level fivefold higher than in 1950. Horse-drawn machines occurred until 1965 also on state farms, and till 1959 amounted even more than a half of total potato diggers in this agriculture sector. The share of tractor-drawn in the structure of potato diggers as well as elevator diggers in the structure of tractor-drawn potato diggers on private farms are positively correlated with the size of farms.