Prędkość wiatru w rejonie Svalbardu w świetle zmian warunków cyrkulacyjnych i środowiskowych

Praca charakteryzuje związki prędkości wiatru w dwunastu punktach gridowych z rejonu Svalbardu z ciśnieniem atmosferycznym, wybranymi wskaźnikami cyrkulacyjnymi i temperaturą powierzchni morza w okresie 1950-2009. Związki synchroniczne średniej rocznej i sezonowych prędkości wiatru z ciśnieniem atmosferycznym w tych samych punktach (korelacje ujemne) są zmienne w przestrzeni (silniejsze na północy) i niestabilne w czasie (słabsze w ostatnich 30. latach). Podobnie istotne korelacje prędkości wiatru ze wskaźnikiem cyrkulacji „C” Niedźwiedzia dla Spitsbergenu najliczniej występują zimą i wykazują „przesuwanie się” w czasie z północy na południe badanego obszaru. W ostatnich 30. latach odnotowano także bardzo silne związki zimowej wartości wskaźnika „S” z prędkością wiatru – najwyraźniejsze w NE części Svalbardu. W tym samym rejonie najsilniej zaznaczają się także związki rocznej prędkości wiatru z temperaturą morza.

This paper deals with correlations between surface wind speed in Svalbard area and chosen environmental factors (atmospheric pressure, circulation indices, sea surface temperature). Gridded surface data from NCEP Reanalysis Derived data provided by the NOAA/OAR/ESRL PSD, Boulder Colorado from their Web site at http://www.cdc.noaa.gov/ (wind speed and air pressure), SST from NOAA NCDC ERSST v.2, AO and Nied.wied. (2006) circulation indices were used to statistical analysis over the period 1950-2009. Mean values and linear trend coefficients of wind speed in chosen grid points are in Table 1. The highest trend values are present in northern part of Svalbard in last 30 years. Linear correlation coefficients between wind speed and SLP in same grid points are strongest in northern part too, but correlations are not stable in time (Table 2, 3 and 4). Correlations between wind speed and AO index (monthly values) are week and in most cases statistically insignificant. Significant correlations are frequent between wind speed and C and S indices for winter and annual values (Table 5 and 6). Wind speed during winter in latitudes 80 and 82.5°N in last 29-year period show strong positive correlation with frequency of southern circulation S, which explains from 26 to 60% changeability of wind speed in years 1980-2009. Some correlations between wind speed and SST from grids 2°[fi] x 2°[lambda], situated in same area were found too. The highest coefficients of annual values were found in north of investigated area (wind speed in [82,5; 20] and SST in area between 81 to 83°N, and 19 to 21°E, r = +0,64) . see Fig. 2. In last 30 years significant correlations of this kind were found in NE area of interest (Fig. 3). This is probably connected with changes of the ice edge positions during last years (retreat of sea ice) in the region situated N and NE from Svalbard (Rodrigues 2009).