Charakterystyka i przyczyny zmienności natężenia przepływu rzeki lodowcowej w sezonie letnim na przykładzie Rzeki Waldemara, Svalbard

Badania Rzeki Waldemara w sezonie letnim 2009 objęły wybrane cechy reżimu odpływu ze zlewni zlodowaconej, takie jak: zmienność przepływu w czasie, określenie prędkości płynięcia wody oraz transportu zawiesiny. Podjęto próbę oceny zmienności natężenia przepływu rzeki w sezonie letnim, a także w cyklu dobowym. Pomiary wykonywano w odcinku górnym i ujściowym rzeki. Rzeka Waldemara wypływa z Lodowca Waldemara. Jest to typowa rzeka roztokowa, posiadająca w swojej zlewni wiele koryt. Średni przepływ w sezonie letnim 2009 roku wyniósł w górnym odcinku 0,85 m3źs-1, natomiast w odcinku ujściowym 0,67 m3źs-1. Zmienność przepływu w czasie była uzależniona od temperatury powietrza, a w mniejszym stopniu od opadów deszczu. Są to czynniki, które mają najważniejszy wpływ na wielkość topnienia lodowca, czego efektem jest zasilanie rzeki lodowcowej. Jednakże zmienność natężenia przepływu w dużym stopniu uzależ-niona jest również od czynników niemeteorologicznych, takich jak na przykład skomplikowany drenaż i odpływ wewnątrzlodowcowy, czy też struktura hydrotermiczna lodowca.

The river network of the Kaffiřyra Region is formed by river systems draining individual glaciers. In their drainage areas they often create the heavy, complicated system of channels. Flows are mainly fed with waters coming from ablation of glaciers, and next with waters coming from melting permafrost and melting patches of snow on the plain and mountains slopes. It is characteristic that the Kaffiřyra’s river network exist only in the period of the polar summer, as well as is changing during one season. The main aim of the project was the analysis of the outflow from the drainage area of the Waldemar River, the temporal changeability of the outflow, as well as short-term changes of the rate of flow (daily and hourly changeability) Hydrological characteristics of the river were analysed relating to weather conditions, as well as the size of glacier ablation. The another aim was suspended sediment transport. The catchment of the Waldemar River belongs to smallest and occupies the area about 4 km2, from what 62 % constitutes the Waldemar Glacier. The first measurements point was located in the area of the leakage of the river for the outwash plain, in the distance of the about 500 m from the front of the glacier. The length of the Waldemar River is an about 1 km to this place. From this place the river has braided character. The other measurements point was located in the river mouth area, about 20 m from the sea. From about 3 963 645 m3 in the Waldemar River in 2009, 64% comes from surface ablation on the Waldemar Glacier. During the years 1996-2005 this share was accounted for 26 to 81%. The other most important sources of river feeding comprise melting of icings, precipitation and water runoff down the surrounding slopes.