Zastosowanie metod analitycznych w wykrywaniu napromieniowania żywności. : przegląd najnowszych metod w świetle regulacji unijnych : radioliza pulsowa, spektroskopia w podczerwieni i ramanowska w analizie napromieniowanej żywności

Napromienianie żywności jest metodą konserwacji o niemal stuletniej tradycji. Pomimo, że zostało zaakceptowane przez organy kontroli jakości w wielu krajach na całym świecie, nadal budzi kontrowersje. Nie ulega kwestii, że procesy napromieniania żywności powinny być monitorowane, a żywność sterylizowana radiacyjnie powinna podlegać bardzo ścisłej kontroli jakości. Z tej przyczyny poszukuje się nowych metod wykrywania i dozymetrii napromieniowanej żywności. Obecnie wśród metod analitycznych wykrywania żywności poddanej napromieniowaniu, znormalizowanych przez Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN), są tylko dwie metody spektroskopowe: rezonans paramagnetyczny i luminescencja stymulowana światłem, jednak badania wskazują na możliwość zastosowania wielu innych dogodnych rozwiązań z zastosowaniem m.in. spektroskopii Ramana i widm w bliskiej podczerwieni. Spektroskopowe metody oceny napromieniowanej żywności dają możliwość szybkiego i precyzyjnego wykrycia zastosowanych dawek, dlatego zasługują na zainteresowanie ze strony zespołów badawczych i wdrożeniowych. Niniejszy przegląd omawia krótko obecny stan naukowy i prawny monitoringu napromieniowania artykułów żywnościowych w Polsce i na świecie, a następnie prezentuje najnowsze doniesienia i osiągnięcia w zakresie zastosowania metod spektroskopowych w ocenie napromienionej żywności.

Food irradiation as a method of preservation is nearly a century old. Although it has been approved by the quality control in many countries around the world, it still remains a matter of controversy. There is no question that the process of food irradiation should be monitored, and irradiated foods should be subject to very strict quality control. For this reason the search for new methods of detection and dosimetry of irradiated foods is required. Currently, among the analytical methods for detecting irradiated foods standardized by the European Committee for Standardization (CEN) only two are the spectroscopic methods: EPR and photostimulated luminescence, but studies indicate the possibility of using a number of other convenient solutions, among others Raman and near-infrared spectra. Spectroscopic methods for assessing irradiated foods make it possible to quickly and accurately detect the applied dose, and shall draw attention of the research and implementation teams. This review briefly discusses the current scientific and legal status of irradiated food monitoring in Poland and worldwide and presents the latest achievements in the application of spectroscopic methods in the evaluation of food irradiation.