Przeszłość i przyszłość antropologii kulturowej

Kultury rozpoznajemy w różnicach, istoty ludzkie postrzegamy poprzez podobieństwa między nimi. Oto paradoks, który czyni antropologię kulturową trudną dla nas, ponieważ jej etos i metody zmuszają do zmiany sposobu percypowania własnego otoczenia społecznego. W rezultacie antropologia kulturowa wytwarza i rozwija całkiem szczególne doświadczenie siebie samego, które Jean-Jacques Rousseau nazwał sentiment d’existence. Jak sądził Claude Lévi-Strauss, Rousseau właśnie dlatego jest ojcem etnologii. Był on pierwszym europejskim intelektualistą, który zrozumiał, że wyobcowanie wobec Tego Samego jest ceną, jaką płacimy za możliwość poznania Innego. Jakie znaczenie dla zrozumienia Zachodu ma znikanie etnoświatów? W jaki sposób zacieranie zróżnicowania etno-świata ukształtowało nie tylko przeszłość i przyszłość antropologii kulturowej, ale także rozumienie przeszłości i przyszłości kultury, z jakiej się ona wywodzi? Antropologię kulturową albo antropologię społeczną, jak nazywa się ją w Wielkiej Brytanii, przenika pewien rodzaj niepewności co do jej statusu poznawczego. Antropologia kulturowa nie jest pewna, czy jej zainteresowanie światem egzotycznym jest na czasie. Dobrze tą współczesną kondycję antropologii kulturowej odzwierciedla książka Alana Barnarda zatytułowana Antropologia. Zarys teorii i historii. W rzeczywistości książka ta jest akademicką dyskusją na temat historii dyscypliny z dodaniem ekskursu na temat nowych zainteresowań antropologii kulturowej motywowanych wciąż aktywną percepcją różnicy. Oznacza to powrót w praktykach badawczych i pisarskich do spojrzenia z oddali na świat społeczny, który jest całkiem blisko. Artykuł dyskutuje problemy i opinie wyrażone we wspomnianej książce.

We recognize cultures in differences, while we perceive human beings through the similarities between them. It is a paradox that makes cultural anthropology difficult for us, because its ethos and methods make pressure for us to change the way of perception our own social environment. Thus, as a result, cultural anthropology produces and develops quite peculiar experience of itself, which J. J. Rousseau named sentiment d’existence. According to C. Lévi-Strauss, Rousseau is the father of ethnology, because he was the first European intellectual who understood that alienation in relation to the Same is the price at we have to pay for getting to know the Other. What, for the understanding of the West, is the meaning of the disappearance of ethno-worlds? How blurring of ethno-diversity of the world shaped not only the past and the future of cultural anthropology, but an understanding of the past and the future of culture, from which it is derived? Cultural anthropology, or as it is called in Britain, social anthropology, pervades a kind of anxiety about its cognitive status. Cultural anthropology is not sure whether its interest in exotic cultures is not already late, still suspects that its research is not on time. Well reflects this contemporary condition of cultural anthropology the book by Alan Barnard entitled History and Theory in Anthropology. In fact, the book is a combination of an academic discussion of the history of the discipline with the excursus towards new areas of exploration of anthropological instigated by perception of differences, still active. This means the return in the practices of research and writing practices of anthropologists to looking from a distance on the social worlds that are pretty close. The paper discusses problems and opinion entered upon in mentioned book.