Wynagrodzenie za świadczenie usług prawnych. Glosa częściowo krytyczna do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2019 r. (I NSNc 7/19, OSN IKNiSP 2020, nr 3, poz. 19)

W glosowanym orzeczeniu Sąd Najwyższy potwierdził możliwość ustalania wysokości stawek za świadczenie usług prawnych w wysokości uzależnionej od wyniku sprawy (success fee). Przedmiotowe orzeczenie zasługuje na uwagę, gdyż ma doniosłe znaczenie dla praktyki prawniczej i judykatury w podobnych sprawach. Z jednej strony dotyka swobody kontraktowania w określeniu wysokości wynagrodzenia za usługę (w tym o zastępstwo procesowe), z drugiej zaś dotyczy ochrony zlecającego (często poszkodowanego wskutek czynu niedozwolonego). Nierzadko sam spór sądowy dotyczy roszczenia odszkodowawczego, którego domaga się poszkodowany czynem niedozwolonym. Mimo że Sąd Najwyższy nie odniósł się w uzasadnieniu wyroku do kwestii ustalenia górnej granicy wynagrodzenia za świadczenie usług prawnych (w szczególności wobec cywilnoprawnej instytucji wyzysku – art. 388 k.c., a także zasad współżycia społecznego – art. 5 k.c.), to w przeważającej mierze orzeczenie zasługuje na aprobatę.

Under the ruling which is the subject of this commentary, the Supreme Court confirmed the possibility to calculate the rates of legal-service fees in the amount depending on the result of a given case (a success fee). The said ruling deserves attention as it has a substantial importance for legal practice and case law in analogous matters. On the one hand, it refers to the freedom in determining the amount of remuneration for a given service (including court representation), and on the other hand, it addresses the issue of protecting the client (who is often an aggrieved party affected by a prohibited act). Litigation proceedings themselves often concern compensation claims filed by an aggrieved party affected by a prohibited act. Although the Supreme Court did not refer to the issue of establishing the upper limits of remuneration for legal services in the statement of reasons to the judgment (especially in relation to the civil law concepts of exploitation – Article 388 of the Civil Code, as well as the rules of social conduct – Article 5 of the Civil Code), the decision, in its essential part, deserves approval.