Import oraz obrót zbożem i rzepakiem z Ukrainy - skuteczność działań organów państwa

Import pszenicy z Ukrainy do Polski wzrósł w 2022 r. o blisko 17 000%, a kukurydzy prawie o 30 000%. Od stycznia 2022 r. do kwietnia 2023 r. 541 podmiotów sprowadziło łącznie 4,3 mln ton zbóż i roślin oleistych o wartości 6,2 mld zł. Większość tych produktów, zamiast dotrzeć tranzytem do krajów cierpiących na ich niedobór, spowodowany rosyjską blokadą eksportu drogą morską przez Morze Czarne, pozostała w Polsce. Zakłócenia cen i skupu na krajowym rynku rolnym oraz protesty i oczekiwania polskich rolników były przyczyną podjęcia przez NIK kontroli doraźnej działań organów państwa w tym obszarze1. W ocenie Izby spóźnione, niepoparte odpowiednimi analizami i przede wszystkim nieskuteczne starania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie rozwiązały problemu. Aktywność Ministra Finansów i Krajowej Administracji Skarbowej nie zapobiegła przypadkom wykorzystania importowanego zboża i rzepaku na inne cele niż określone w zgłoszeniu celnym.

In 2022, the import of wheat from Ukraine to Poland increased by almost 17,000 percent, while the import of corn – by almost 30,000 percent. From January 2022 to April 2023, 541 entities imported 4.3 million tonnes of crops and oil producing plants in total, PLN 6.2 billion worth. Most of these products – instead of reaching, in transit, the countries that suffered their shortages, due to the Russian blockade on export through the Black Sea – stayed in Poland. Disrupted prices and purchases on the Polish market, as well as the protests and expectations of Polish farmers, were the reason why NIK undertook an ad hoc audit of state bodies’ activities in this situation. In the opinion of NIK, delayed activities of the Minister of Agriculture and Rural Development related to increased imports of Ukrainian crops and rape, which were not based on proper analyses and which, in the first place, were ineffective, did not solve the problem.