Nauczyciel wobec zmian edukacyjnych. Kształcenie językowe w szkole ponadpodstawowej z wykorzystaniem podręczników Wydawnictwa Pedagogicznego Operon (z doświadczeń praktyka)

W artykule przedstawiono szanse i wyzwania związane z kształceniem języka ojczystego we współczesnej szkole ponadpodstawowej. Przedmiotem refleksji jest koncepcja kształcenia językowego zawarta w najnowszej podstawie programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia, a także jej realizacja w serii podręczników Wydawnictwa Pedagogicznego Operon (7 tomów) wydanych w latach 2019–2022. Oglądowi poddano zarówno wskazane w podstawie treści nauczania, jak i ich konkretyzację w podręcznikach i materiałach dodatkowych odzwierciedlającą tendencje we współczesnej dydaktyce. Przeanalizowano przyjęte rozwiązania funkcjonalizujące wiedzę o języku i kształcące sprawność językową uczniów. Wskazano również trudności, z jakimi stykają się autorzy podręczników i nauczyciele języka polskiego, przede wszystkim związane z brakiem możliwości jednoznacznego odczytania niektórych wymagań szczegółowych. W zakończeniu zaproponowano dopełnianie treści szczegółowych opisanych w podstawie programowej wskazówkami lekturowymi, co pozwoliłoby przekazywać uczniom informacje z zakresu kształcenia językowego zgodne z aktualnym stanem wiedzy naukowej.

The article presents opportunities and challenges connected with teaching the mother tongue in contemporary secondary schools in Poland. The subject of reflection is the concept of language teaching included in the newest core curriculum for high schools, technical schools, and vocational schools as well as its implementation in the series of coursebooks (7 volumes) published by the Operon Publishing House in 2019–2022. Both the school content and the detailed realization in coursebooks as well as additional materials reflect the tendencies in contemporary didactics. The adopted solutions functionalizing the language knowledge and shaping the students’ language skills were analyzed. There have been pointed out difficulties that the authors of coursebooks and Polish teachers encounter while not being able to identify the detailed school content in the core curriculum. The suggested conclusions are to complete the content described in the core curriculum by giving more details about set readings. That way, students would be informed about issues in the areas of language teaching in accordance with the current language scientific knowledge.