Sorpcyjne właściwości gleb Wysoczyzny Siedleckiej

Celem badań była ocena sorpcyjnych właściwości (kwasowość całkowita – Hcał, suma kationów zasadowych – S, pojemność sorpcyjna – T, stopień wysycenia gleby zasadami – V oraz zasadowe kationy wymienne – Ca2+, Mg2+, K+, Na+) w 36 profilach uprawnych gleb brunatnych, płowych, opadowo-glejowych i deluwialnych Wysoczyzny Siedleckiej. Właściwości sorpcyjne badanych gleb były zróżnicowane miedzy poszczególnymi typami i w obrębie danego profilu; były charakterystyczne dla gleb mineralnych wytworzonych z materiału zwałowego i wodnolodowcowego zlodowacenia środkowopolskiego. Największe wartości kwasowości całkowitej (Hcał) w badanych glebach stwierdzono w poziomach próchnicznych (Ap, AE), a sumy kationów zasadowych (S), pojemności sorpcyjnej (T) i stopnia wysycenia gleby zasadami (V) w poziomach wzbogacania (Bbr, Bt) i skały macierzystej (C, Cgg, CG). Zawartość kationów zasadowych w badanych gleb można ułożyć w następującym szeregu malejących wartości: Ca2+ > Mg2+ > K+ > Na+; udział kationów Ca 2+, Mg2+ i K+ zwiększał się, a kationów Na+ zmniejszał wraz z głębokością profilu glebowego. Analiza statystyczna wykazała istotny wpływ zawartości węgla związków organicznych (Corg), frakcji iłowej (ø < 0,002 mm) i odczynu gleby na właściwości sorpcyjne badanych gleb.

The aim of the study was to evaluate sorption properties (total acidity – TA, sum of base exchangeable cations – BEC, cation exchange capacity of soil – CEC, index of soil saturation with base cations – BS, and base exchangeable cations - Ca2+, Mg2+, K+, Na+) in 36 arable soils profiles (Dystric Cambisols, Luvisols, Gleysols, Endogleyic Cambisols) of Siedlce upland. In the investigated soils a variation in the sorption properties was observed, and the properties were characteristic for mineral soils formed from the boulder and fluvioglacial deposits of the Middle Polish glacial. The highest values of total acidity were determined in the humus horizons (Ap, AE), and the highest values the sum of base exchangeable cations, cation exchange capacity of soil, and the index of soil saturation with base cations – in the enriched horizons (Bbr, Bt) and the parent rock ones (C, Cgg, CG).The content of the base exchangeable cations in these soils could be presented in the order of decreasing values: Ca2+> Mg2+> K+> Na+. The mean percentage contribution of Ca2+, Mg2+, K+ in cation exchange capacity of investigated soils increased, and contribution of Na+ decreased with the depth of the soil profiles. Statistical analysis proved that the sorption properties of analysed soils significantly depended on organic carbon content (Corg), clay fraction (ø< 0.002 mm), and soil reaction.