Soil Pollution by Arsenic within the Allotment Gardens in Zloty Stok

The aim of the study was to determine arsenie contents in soils of allotment gardens in the tovvn Zloty Stok, which was formerly the greatest European centre of arsenie industry, as well as to assess ecological risk caused by soil contamination. Two complexes of allotment gardens, where soil samples were collected from the depths of 5-15 cm and 30-40 cm, were investigated. The soils were rich in organic matter and indicated favourable sorption properties. Total contents of arsenie in soils of both garden complexes were extremely high (vvith the mean 232 mg o kg-1 in the surface layers and 281 mg o kg-1 in subsurface layers), and exeeeded by manifold the value of Polish soil quality standard established as 20 mg o kg-1. Actually soluble forms of arsenic, determined by extraction with 0.05 mol o dm-3 (NH4)2S04, proved to be generally Iow, ie 2.0 % of total on average. At the same time, potentially soluble arsenic content, mainly adsorbed on organic matter and iron oxides, determined by extraction with 0.05 mol o dm-1 NH4H2PO4, was relatively high, in the range: 14.0-136 mg o kg-1 (with the mean 17.2 % of total As). The results indicate that certain environmental risk exists and allotment gardens in Zloty Stok should be excluded at least from a home production of vegetables and other edible plants.

Celem niniejszej pracy było określenie zawartości arsenu w glebach ogródków działkowych Złotego Stoku, niegdyś największego w Europie ośrodka przetwórstwa arsenu, a także ocena zagrożenia ekologicznego wynikającego z zanieczyszczenia gleb tym pierwiastkiem. Badano gleby dwóch zespołów ogrodów, w których pobrano próbki z głębokości 5-15 cm i 30-40 cm. Gleby wykazywały znaczną zawartość materii organicznej oraz korzystne właściwości sorpcyjne. Całkowita zawartość As w glebach obu kompleksów była bardzo duża (średnio 232 mg o kg-1 w warstwie powierzchniowej i 281 mg o kg-1 w podpowierzchniowej) i w obu zespołach ogrodów znacznie przekraczała wartość 20 mg o kg-1 określoną w Rozporządzeniu Ministra Środowiska jako standard jakości gleby. Udział łatwo rozpuszczalnych form arsenu, określanych na podstawie ekstrakcji roztworem 0,05 mol o dm-3 (NEi)2S04, był mały i wynosił średnio 2% całkowitej zawartości arsenu, ale udział form potencjalnie rozpuszczalnych, zwia_zanych z substancją organiczną oraz uwodnionymi tlenkami żelaza, ekstrahowanych 0,05 mol o dm-3 NH4H2PO4, był znaczny, w przedziale: 14.0-136 mg o kg-1 (i średnio odpowiadał 17.2 % całkowitej zawartości As w glebach). Uzyskane wyniki wskazują, że istnieje ryzyko środowiskowe związane z zanieczyszczeniem gleb arsenem i dlatego należy ograniczyć użytkowanie gleb ogrodów działkowych w Złotym Stoku, przynajmniej w zakresie produkcji warzyw i innych roślin na cele konsumpcyjne.