Pułapka gentryfikacji? Związki „uszlachetniania” przestrzeni z programami rewitalizacji polskich miast

Zinstytucjonalizowany proces rewitalizacji to ważne narzędzie spółczesnej polskiej polityki publicznej. Realizowane w jego ramach programy wedle deklaracji władz samorządowych mają na celu wsparcie rozwoju tak zwanych obszarów zdegradowanych oraz walkę z wykluczeniem społecznym ich mieszkańców. Jak pokazuje jednak analiza gminnych programów rewitalizacji (GPR) uchwalonych w największych miastach, zaplanowana rewitalizacja często prowadzi raczej do inspirowania gentryfikacji przestrzeni zurbanizowanej, a tym samym sprzyja nie inkluzji, a segregacji społecznej. Celem artykułu jest wskazanie związków między rewitalizacją i gentryfikacją na podstawie analizy treści i założeń programów miejskiej odnowy. W opracowaniu wykorzystano literaturę przedmiotu oraz wybrane GPR.

The institutionalized revitalization process is an important tool of contemporary Polish public policy. According to the declarations of local authorities, its programmes are designed to support the development of so-called degraded spaces and the effort against social exclusion of their inhabitants. However, as the analysis of municipal revitalization programmes (GPR) in the biggest cities reveals, planned revitalization leads to gentrification of a urbanized area and is therefore more conducive to segregation than to social inclusion. This paper discusses the relationships between revitalization and gentrification on the basis of the content and assumptions of urban regeneration programmes. It is based on the literature and on selected GPRs.