Opanowani syndromem konsumpcyjnym? Testowanie koncepcji Zygmunta Baumana – komunikat z badań

The objective of the paper is to attempt to answer the question about the extent to which Bauman’s diagnosis (according to which modern humans – members of a consumer society – are dominated by the consumerist syndrome) suits the realities of Polish society. The article is divided into two parts. The first includes an overview of the process and reconstruction result of Bauman’s concept as well as a chosen strategy of its empirical validation. Generally speaking, the consumerist syndrome is a set of properties belonging to a model member of a consumer society in the era of liquid modernity. According to the syndrome, they treat all reality elements (time, space, objects, other people, themselves, values and the society) as items of consumption. The latter part of the paper is the attempt to determine to what extent Bauman’s diagnosis is confirmed by the results of the author’s research on consumer orientation of university students (450 students from Adam Mickiewicz University in Poznań) carried out as part of a defended doctoral dissertation. In the conclusion, the author presents the forecasts regarding the development of the phenomenon.

Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o stopień w jakim Baumanowska diagnoza, zgodnie z którą współcześni ludzie – członkowie społeczeństwa konsumpcji są opanowani syndromem konsumpcyjnym przystaje do realiów społeczeństwa polskiego. Wywód został podzielony na dwie części. Pierwsza zawiera omówienie procesu i rezultatu rekonstruowania Baumanowskiej koncepcji oraz obranej strategii jej empirycznego sprawdzania. Najogólniej rzecz ujmując, syndrom konsumpcyjny to zespół właściwości wzorcowego członka społeczeństwa konsumpcji ery płynnej nowoczesności. Zgodnie z syndromem wszystkie elementy rzeczywistości (czas, przestrzeń, przedmioty, innych ludzi, siebie, wartości i społeczeństwo) traktuje on tak, jak przedmioty konsumpcji. Druga część artykułu to próba ustalenia, jak dalece diagnoza Baumana, znajduje potwierdzenie w wynikach badań własnych nad orientacjami konsumpcyjnymi młodzieży akademickiej (450 studentów UAM w Poznaniu), prowadzonych w ramach obronionej rozprawy doktorskiej. W zakończeniu postawiono prognozy dotyczące rozwoju zjawiska.