Podejmowanie zachowań ryzykownych przez osoby o psychopatycznej strukturze osobowośc

Czynniki związane z etiologią i rozwojem osobowości psychopatycznej wciąż stanowią obszar intensywnych badań przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych. Szczególne miejsce w tych rozważaniach zajmuje poznanie skutków dla zdrowia fizycznego i psychicznego osób pozostających w relacji z psychopatami natomiast zdecydowanie mniej badań dotyczy zdolności osób psychopatycznych do osiągania i wykorzystania własnych możliwości psychicznych, fizycznych i społecznych do adekwatnego reagowania na wyzwania środowiska w kontekście szeroko pojętego zdrowia. W badaniach zdrowia psychicznego można spotkać próby uporządkowania szerokiego wachlarza stosowanych miar zaburzeń zdrowia poprzez wprowadzenie podziału na dwie zasadnicze kategorie, określane jako wskaźniki eksternalizacyjne (externalizing) i internalizacyjne (internalizing). Pierwsza z tych grup obejmuje zachowania związane z agresją, przemocą, łamaniem norm życia społecznego, zachowania przestępcze, używanie substancji psychoaktywnych. Druga grupa wskaźników opisuje problemy wewnętrzne, emocjonalne, głównie zaburzenia depresyjne i lękowe, nadmierny stres i inne problemy. Dlatego też niniejszy artykuł ma na celu z jednej strony wskazanie czynników, które powszechnie uznaje się za czynniki ryzyka rozwoju i kształtowania się osobowości psychopatycznej, z drugiej zaś przedstawienie analizy relacji pomiędzy wskaźnikami internalizacyjnymi i eksternalizacyjnymi.

The factors associated with etiology and development of psychopathic personality still form the area of intensive research performed by the representatives of various scientific disciplines. A very particular place in these deliberations is taken by the cognition of effects on physical and mental health concerning the people remaining in the relationship with psychopaths; while on the contrary, significantly less research concerns the abilities of psychopaths to achieve and use their own mental, physical and social possibilities to respond adequately to environmental challenges in the context of widely understood health. In the research on mental health one can notice the attempts to organize a wide range of used measurements of health disorders via the introduction of a division into two main categories, referred to as externalizing and internalizing indicators. The first group includes the behaviours connected with aggression, violence, violation of social norms, criminal behaviours or the use of psychoactive substances. Another group of indicators describes internal and emotional problems, mainly depression and anxiety disorders, excessive stress and other problems. Therefore, this paper aims at identifying factors which are commonly recognized as risk factors of formation and development of a psychopathic personality. It also intends to introduce the analysis of relation between externalizing and internalizing indicators.