Od poznania do konstytuowania siebie. Pedagogiczne implikacje dylematów samotożsamościowych współczesnego człowieka

The text includes a reflection on the category of self-cognition in the pedagogical context, understood as the space for realizing specific concepts of self-fashioning, self-creation based on self-knowledge. The text refers to two important dimensions of self-knowledge – it is the component of identity and is closely connected with the postulate of self-improvement, constituting the moral imperative of pedagogical profession. First, the theses of hermeneutics of the self in the philosophical and literary context were reconstructed, then the most important psychological sources of the idea of self-cognition were pointed out. At the end, the potential of art (theatre of movement), still little used in the pedagogical practice, was recalled in discovering and exploring oneself and one’s possibilities, meeting oneself, liking oneself or transcending oneself.

W tekście podjęto namysł nad kategorią samopoznania w kontekście pedagogicznym, rozumianym jako przestrzeń realizowania określonych koncepcji tworzenia samego siebie – autokreacji, której podstawą jest poznanie siebie. W tekście odniesiono się dwóch istotnych wymiarów samowiedzy – jest ona składnikiem tożsamości i ściśle łączy się z postulatem doskonalenia samego siebie, stanowiąc imperatyw moralny profesji pedagogicznej. W pierwszej kolejności zrekonstruowane zostały tezy hermeneutyki siebie w kontekście filozoficznym i literaturoznawczym, następnie wskazano najważniejsze psychologiczne źródła idei samopoznania. Na koniec przywołano wciąż mało wykorzystany w praktyce pedagogicznej potencjał sztuki (teatru ruchu) w odkrywaniu i poznawaniu siebie i swoich możliwości, spotkaniu siebie, polubieniu czy przekraczaniu siebie.