Postawa a skład ciała dziewcząt w wieku pokwitania

Cel pracy. Okres dojrzewania płciowego wyróżnia się dużymi zmianami w cechach morfologicznych i funkcjonalnych ustroju. Jest to również faza krytyczna dla kształtowania się postawy ciała. Celem pracy jest zbadanie zmienności rozwojowej cech posturalnych i składu ciała dziewcząt w wieku 13–15 lat. Materiał i metoda. Wykorzystano ciągłe dane pomiarowe 91 dziewcząt uczęszczających do gimnazjum publicznego we Wrocławiu. Zmierzono masę i wysokość ciała, które posłużyły do wyliczenia BMI. Skład ciała oceniono metodą bioelektrycznej impedancji (aparat BIA 101S fimy Akern, oprogramowanie Bodygram 1.31). W analizie wykorzystano następujące cechy: masa komórkowa, masa pozakomórkowa, masa tłuszczu, masa ciała szczupłego. Na podstawie wielko- ści bezwzględnych wyliczono dwa wskaźniki: masa komórkowa/masa pozakomórkowa i ciało szczupłe/tłuszcz. Ocenę postawy ciała przeprowadzono, korzystając ze sprzężonego z komputerem Posturometru S. Obliczenia przeprowadzono, korzystając z pakietu Statistica 10. Wyniki i wnioski. Odnotowano wzrost masywności sylwetki oceniany wskaźnikiem BMI oraz powiększenie masy komórkowej w relacji do pozakomórkowej. Masa ciała szczupłego w odniesieniu do masy tłuszczu ulega natomiast wyraźnemu zmniejszeniu, co wiąże się z kształtowaniem właściwych dla płci żeńskiej relacji w składzie ciała. Wzrastanie cech posturalnych, takich jak wysokości wyrostków barkowych, dolnych kątów łopatek i wysokości kolców biodrowych tylnych górnych kształtuje się podobnie do zmian w wysokości ciała. Z wiekiem zmniejszeniu ulega nachylenie części krzyżowej kręgosłupa, a powiększa się kąt nachylenia części piersiowo- -lędźwiowej. W kolejnych porównaniach zaobserwowano zwiększenie frekwencji sylwetek kifotycznych (podtyp II), równoważnych (wszystkie podtypy) i lordotycznych (podtyp II). Ponadto odnotowano tendencję do zwiększania się liczby osób cechujących się bardzo dobrą sylwetką. Jedynie w wieku 14 lat zaobserwowano przejściowe zwiększenie czę- stości występowania postaw wadliwych i złych.

Aim. The puberty is distinguished by signifiant changes in the morphological and functional characteristics of the organism’ systems. It is also a critical phase during forming of body posture. The aim of the paper is to examine the variability of development of postural characteristics and body composition of girls aged 13-15 years. Material and Method. There were used the longitudinal measurements of 91 girls attending a public high school in Wroclaw, namely body weight and height, which were then used to calculate BMI. The body composition was assessed by bioelectrical impedance analysis (apparatus BIA 101S produced by Akern, software Bodygram 1.31). In the analysis, the following features were considered: body cell mass, extracellular mass, fat mass, lean body mass. On the basis of the absolute values two ratios were calculated: body cell mass / extracellular mass and lean body/fat. The posture assessment was carried out using a computer coupled with Posturometr S. The calculations were performed using Statistica 10 package. Results and conclusions. There has been noted an increase in the massiveness of body build assessed by BMI and larger body cell mass in relation to the extracellular mass. The relation in lean body mass to the fat was markedly reduced, which is associated with the shape typical for female proportions of body composition. Growing postural characteristics such as shoulder height, infrascapular height and iliospinale superior posterior height is similar to the changes in body height. With age, the slope of sacral part of spine decreases and increases the angle of inclination of the thoraco-lumbar part. In the following comparisons, increasing frequency of kyphotic silhouettes (subtype II), balanced (all subtypes) and lordotic (subtype II) were observed. Moreover, there was a tendency to increasing number of persons with very good body posture. At the age of 14 years, there was noted a transient increase in the frequency of defective and bad posture.