Transformacja struktur przemysłowych Bielska-Białej

Zmiana systemu gospodarowania po 1989 roku, związana z odejściem od gospodarki centralnie planowej i wprowadzeniem gospodarki rynkowej, wpłynęła bezpośrednio na przekształcenie struktury gospodarczej Polski. Najbardziej dynamiczne i zauważalne przemiany nastąpiły w sektorze przemysłowym. Zmianom podlega nie tylko struktura przestrzenna i działowa przemysłu, ale także jego rola w kształtowaniu rozwoju gospodarczego różnej skali układów przestrzennych. W świetle powyższych założeń w pracy podjęto problematykę transformacji struktur przemysłowych Bielska-Białej. Miasto to, historycznie związane z działalnością przemysłową, w ostatnich kilkudziesięciu latach zmieniło swój gospodarczy charakter. Celem pracy jest przedstawienie zmian, jakie dokonały się w bielskim sektorze przemysłowym w latach 1976–2005, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu procesów transformacji gospodarczej, a także nasilających się w ostatnich latach procesów integracji europejskiej oraz procesów globalizacji, a zwłaszcza ocena wpływu światowego kryzysu gospodarczego na zahamowanie aktywności bielskiego sektora przemysłowego. Analiza danych statystycznych i literatury wykazała, że stracił na znaczeniu tradycyjny dla Bielska-Białej przemysł włókienniczy, a zaczął dominować przemysł motoryzacyjny. Na napływ nowych inwestorów, w tym inwestorów zagranicznych, a tym samym upowszechnianie się nowych technologii i nowych gałęzi przemysłu, w dużym stopniu oddziałało włączenie czterech obszarów miasta do podstrefy żorsko-jastrzębskiej Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, a także utworzenie Parku Przemysłowo-Technologicznego. Przedstawione w artykule wnioski są próbą odpowiedzi na pytanie, jaką rolę we współczesnych latach pełni sektor przemysłowy w rozwoju gospodarczym miasta.

The change of the management system after the year 1989, connected with the conversion from a centrally planned economy to the introduction of a market economy, directly influenced the transformation of the Polish economic structures. The most dynamic and noticeable changes occurred in the industrial sector. Besides changes in spatial structure and the partition of industry, the role of industry in economic development of different scale spatial systems also changed. The article discusses the problem of the transformation of industrial structures in Bielsko-Biała. The city is historically associated with industrial activities and had changed its economic character over the past few years. The aim of the paper is to present the changes that took place in the industrial sector of Bielsko-Biała in the years 1976–2005, with a particular emphasis on the impact of the economic transformation processes, as well as the intensification of European integration and globalization processes in recent years. The article also analyzes the impact of the global economic crisis on the development of Bielsko-Biala’s industrial sector. The results of this study showed that the textile industry, which is the main traditional industry for Bielsko-Biała, has become less important, and that now the automotive industry has begun to dominate. The large impact of the influx of new investors, including foreign investors, and thus the dissemination of new technologies and new industries, was the inclusion of (four) parts of the city to the Katowice Special Economic Zone and the creation of the Technology and Industry Park. The conclusions presented in this article are an attempt to answer the question of the role the industrial sector had fulfilled in recent years in the economic development of the city.