PRAWO DO PRAWDY O POWAŻNYCH NARUSZENIACH PRAW CZŁOWIEKA W PRAWIE MIĘDZYNARODOWYM

Prawo do prawdy powszechnie funkcjonuje we współczesnym dyskursie prawnomiędzynarodowym, zwłaszcza w kontekście praw ofiar poważnych naruszeń praw człowieka i dyskusji o sprawiedliwości okresu przejściowego, jej celów i mechanizmów. Bezpośrednio przyczyniła się do tego działalność międzynarodowych organów ochrony praw człowieka, które rozstrzygając sprawy dotyczące naruszeń zakazu tortur, bezprawnego pozbawiania wolności i wymuszonych zaginięć, stwierdzały, że państwo jest zobowiązane do ujawnienia prawdy o przeszłych wydarzeniach, a jednostkom przysługuje prawo do żądania pełnych i prawdziwych informacji o losach ich bliskich. Celem niniejszego artykułu jest analiza statusu prawa do prawdy we współczesnym prawie międzynarodowym. Z tego względu zbadano, jak ta koncepcja rozwija się w międzynarodowym prawie praw człowieka, jaki jest zakres prawa do prawdy, kto jest podmiotem uprawnionym i jakie są środki jego realizacji.

The right to truth is extensively recognized in the contemporary legal discussion, especially within the context of the rights of serious human rights violations’ victims and a broader debate on transitional justice, its aims and mechanisms. This right has directly resulted from the activities of international human rights protection bodies. Human rights courts, while dealing with the cases of torture, arbitrary detention and enforced disappearances has established that states are obliged to disclose the truth about past events, and individuals has the right to require a comprehensive and accurate information on the fate of their next of kin. The aim of this article is to analyse the standing of the right to truth in the contemporary international law. Therefore, it describes the development of this concept in international human rights law and examines what is the actual scope, who is entitled to and what are the means of execution of the right to truth.