Uczeń cudzoziemski w polskiej szkole. Założenia teoretyczno-badawcze

From 24 years Poland gives shelter to refugees under the Geneva Convention of 1951 on refugee status and under the New York Protocol of 1967. Due to globalization, which causes mass migration, more and more immigrants come to Poland searching of safety and better living conditions. This article aims to reflect on the question of whether Polish teacher is prepared to work with the alien minors in school and whether it has cultural and intercultural competences. The article consists of two parts. In the first part the analysis of statistical data concerning the number of foreign pupils in Polish schools (divided into provinces) was done from the school year 2001/2002 to 2013/2014. This part also consists of law regulations knowledge associated with the education of the “Culturally different” children in the other cultural and educational institutions in Poland. The second part consists of characteristics of the teachers’ and headmasters’ competence and the difficulties they encounter in their work. In this part has been cited partial results of research based on qualitative interviews conducted by the author in 2011–2014 with teachers who teach foreign children in schools in Warsaw. It was also given an example of “good practice” schools that have developed their own methods of working with the immigrant students.

Polska od 24 lat udziela schronienia uchodźcom w rozumieniu Konwencji Genewskiej z 1951 roku, dotyczącej statusu uchodźcy, i Protokołu Nowojorskiego z 1967 roku. W związku z globalizacją, która powoduje masowe migracje, do Polski przyjeżdża coraz więcej imigrantów w poszukiwaniu bezpieczeństwa i lepszych warunków do życia. Celem artykułu jest refleksja nad zagadnieniem, czy polski nauczyciel jest przygotowany do pracy z dziećmi cudzoziemskimi w szkole i czy posiada kompetencje kulturowe i międzykulturowe. Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej z nich dokonana została analiza danych statystycznych, dotycząca liczby uczniów cudzoziemskich w polskich szkołach (z podziałem na województwa) od roku szkolnego 2001/2002 do 2013/2014, oraz wprowadzono regulacje prawne związane z edukacją dzieci innych kulturowo w polskich placówkach oświatowych. Druga część składa się z charakterystyki dotyczących kompetencji nauczycieli, dyrektorów szkół i pedagogów oraz trudności, jakie napotykają oni w swojej pracy. W części tej zostały przytoczone także częściowe wyniki badań oparte na wywiadach jakościowych przeprowadzonych przez autorkę w latach 2011–2014 z nauczycielami uczącymi dzieci cudzoziemskie w szkołach warszawskich. Podany został także przykład „dobrej praktyki” szkół, które wypracowały własne metody pracy z uczniem imigrantem.