Jedną z form innowacji społecznych jest konsumpcja kolaboratywna. Koncepcja ta wkomponowuje się w idee przedsiębiorczości społecznej, która odnosi się „do działalności, głównie gospodarczej, podejmowanej w perspektywie i dla korzyści społecznej, zakładającej dominację efektów społecznych nad dążeniem do maksymalizacji zysku” [22], a istotnym jej celem jest „aktywne poszukiwanie i wykorzystywanie szans na rozwiązywanie problemów społecznych” [6]. Celem artykułu jest wykazanie roli konsumpcji kolaboratywnej w podnoszeniu jakości życia na podstawie rynku turystycznego. Autorki stawiają tezę, że konsumpcja kolaboratywna w turystyce wpływa na jakość życia nie tylko osób korzystających (m.in. wysoki stopień zaspokojenia potrzeb związanych z poczuciem indywidualności, autentyczności i wpólnotowości), ale również świadczących usługi (m.in. optymalizacja wykorzystania posiadanego majątku, niezależność od wpływów zewnętrznych, uzyskiwanie przez miejscową ludność bezpośrednich korzyści finansowych, utożsamianie się z własną kulturą, spójność społeczności lokalnej, zwiększenie zdolności człowieka do działania służące przeciwdziałaniu problemowi wykluczenia społecznego i zwiększeniu kreatywności jednostki). W części teoretycznej artykułu przedstawione zostały zależności pomiędzy zjawiskiem konsumpcji kolaboratywnej, innowacjami społecznymi, do których można ją zaklasyfikować, oraz jakością życia. Efektem analiz tych zagadnień jest przedstawienie korzyści społeczności lokalnych w sferze ekonomicznej, psychologicznej, społecznej i politycznej w ujęciu D.J. Timmothy’ego [24], czyli tzw. emancypacji ludności lokalnej. Dla empirycznego zilustrowania analizowanego zjawiska zostaną przedstawione wyniki badań autorskich na podstawie danych zastanych w portalu Airbnb. Przeanalizowano 65 historii gospodarzy, uczestników konsumcji kolaboratywnej po stronie podaży. Autorki przy pomocy badania typu desk reserach dokonały analizy korzyści, jakie konsumpcja kolaboratywna przynosi gospodarzom w sferach społecznej, ekonomicznej i psychologicznej, wskazały ponadto, że ten typ konsumpcji realizuje wiele celów rozwoju zrównoważonego, takich jak harmonia, sprawiedliwość, równowaga, integralność kulturowa i konserwacja przyrody. Na podstawie rozważań zauważono, że w turystyce zależność pomiędzy konsumpcją kolaboratywną a jakością życia ma charakter dwustronny. Po pierwsze, konsumpcja kolaboratywna wpływa na kształt i jakość produktu turystycznego oferowanego turystom. Nie dotyczy to tylko pobytu w konkretnym miejscu, ale również tworzenia ogólnie rozumianej „atmosfery miejsca”. Z drugiej strony, konsumpcja kolaboratywna przyczynia się do zadowolenia mieszkańców poprzez efekty ekonomiczne, społeczne (w sensie nawiązania głębokich relacji międzyludzkich i zyskania przyjaciół, oraz dotyczące związku z miejscem zamieszkania) oraz indywidualne, związane m.in. z rozwojem kreatywności i zyskaniem nowych umiejętności.
One form of social innovation is collaborative consumption. This concept match the idea of social entrepreneurship, which refers to “activity, mainly economic, undertaken in perspective and for social advantages, assuming the dominance of social effects over the aim at profit maximization” [22], and its important goal is “active searching and using opportunities for solving social issues” [6]. The purpose of the article is to demonstrate the role of collaborative consumption in improving the quality of life by presenting the example of the tourist market. Furthermore, the article is an attempt to show that collaborative consumption in tourism influence the quality of life people using (high degree of satisfaction of the needs related to the sense of individuality, authenticity and co-existence), and providing services (optimizing the use of property, independence from external influences, getting the financial benefits by the local population, identification with their own culture, coherence of the local community, increasing human ability to act to solve the problem of social exclusion and increase the creativity of the individual person). In the theoretical framework of the article were presented the dependencies between the collaborative consumption, social innovations (it can be classified to) and the quality of life. The effect of the analysis of these issues is presentation of the economic, psychological, social and political advantages for local communities in the perspective of D.J. Timmothy [24], i.e. emancipation of the local population. For the empirical illustration of the analysis, will be presented the results of the own Author’s research, which was based on the data available in the Airbnb website. Authors have analyzed 65 histories, participants of collaborative consumption on the supply side. Using a scientific method called “desk reserach” authors have analyzed the benefits that collaborative consumption brings to the hosts in the social, economic and psychological spheres, achive many goals of sustainable development such as harmony, justice, balance, cultural integrity and conservation of wildlife. It was noted that in tourism the relationship between colaborative consumption and quality of life has bilateral character. Firstly, collaborative consumption has influence on the shape and quality of the product which is offered to tourists. This doesn’t include only staying in a specific place, but also creating a general definition of “atmosphere of a place”. Secondly, due to collaborative consumption, we can see increase of satisfaction degree of residents through economic and social effects (in the sense of establishing deep relationships, making friends and regarding the relationship with the place of residence) and individual effects which are related with the development of creativity and getting new skills.
