Polonika starodruczne w bibliotekach naukowych Nowego Jorku

W artykule omówiono kolekcje poloników wydanych w XV-XVIII w. przechowywane w bibliotekach naukowych Nowego Jorku. Największy ich zespół posiada Biblioteka Publiczna (New York Public Library). Spośród bibliotek uniwersyteckich wartościowy zbiór poloników znajdziemy w księgozbiorach bibliotek Uniwersytetu Columbia (Columbia University Libraries). Znacznie mniejsze kolekcje, liczące od kilku do kilkudziesięciu woluminów, posiadają inne uczelniane książnice: General Theological Seminary Library oraz Biblioteka Akademii Medycznej Nowego Jorku (New York Academy of Medicine). Niewielkie zespoły lub pojedyncze egzemplarze można odnaleźć również w Bibliotece Publicznej Brooklynu (Brooklyn Public Library) i w księgozbiorach towarzystw naukowych lub fundacji, m.in. w Bibliotece Towarzystwa Hiszpańskiego (Hispanic Society of America) oraz w zbiorach Nowojorskiego Towarzystwa Historycznego (New York Historical Society). Wartościowe i rzadkie polonika, w tym kilkanaście inkunabułów i wczesnych druków z XVI w. oficyn krakowskich, zgromadziła Biblioteka Morgana (Morgan Library & Museum, dawniej Pierpont Morgan Library). W jej zbiorach są także egzemplarze należące ongiś do znakomitych polskich kolekcji historycznych. W nowojorskich placówkach znajdziemy publikacje z różnych dziedzin wiedzy: historii i literatury staropolskiej, teologii (z bogatą kolekcją druków reformacyjnych i kontrreformacyjnych), nauk przyrodniczych i prawnych. Wśród autorów spotykamy najczęściej pisarzy takich jak Stanisław Hozjusz, Marcin Kromer, Mikołaj Kopernik, Wawrzyniec Goślicki i Jan Heweliusz.

The paper discusses the collection of Polonica printed from the 15th to 18th century, held by various New York research libraries. Polish-subject materials are owned by several academic libraries, such as the Columbia University Library, the Union Theological Seminary Library, the General Theological Seminary Library and the New York Academy of Medicine. Small number of titles can be found among the holdings of the Hispanic Society of America, the Brooklyn Public Library and in the New York Historical Society. The New York Public Library is the owner of the largest collections of Polish materials in the New York area. Valuable and rare editions issued in Cracow, among them incunabula and early books from the 16th century, have been collected by the Morgan Library & Museum. A number of books acquired by the Morgan Library came from some outstanding Polish scattered collections. All of these books represent various fields of science, history and Old Polish literature, natural and legal sciences, and theology with a rich collection of reformation and counter-reformation literature. Many of them were written by well-known Polish authors, including Stanisław Hozjusz, Marcin Kromer, Mikołaj Kopernik (Nicolaus Copernicus), Wawrzyniec Goślicki and Jan Heweliusz (Johannes Hevelius).