The grammatical gender of Death: a textual and discourse approach

The assignment of grammatical gender is among the most intriguing problems in human language. In this paper we discuss the question of semantic versus morphological motivation for gender assignment and agreement by analyzing the grammatical gender of one of the key cultural concepts, i.e. death. In our analysis, we consider how the grammatical category influences conceptualizations of death in cultures and discourses of various nations. We will refer to the images of death in three different languages and cultures: English, German and Polish. Finally, we will illustrate the crosslinguistic problems potentially caused by such differing conceptualizations by analyzing translation challenges connected with the noun death on examples from contemporary popular literature in those three languages. It seems that at the discourse level the semantic cues can influence grammatical gender and override morphological motivation, even in the case of such an important concept as death. The personification of death is a type of hybrid that allows agreement patterns which would be considered incorrect from a purely grammatical point of view.

Klasyfikacja rzeczowników pod względem rodzaju gramatycznego jest jednym z najbardziej interesujących zagadnień dotyczących języka. W poniższym arytkule rozważamy problem rozróżnienia pomiędzy semantyczną a morfologiczno-składniową motywacją rodzaju gramatycznego na podstawie jednego z kluczowych pojęć kulturowych: śmierci. W naszej analizie zastanawiamy się jak kategoria gramatyczna rodzaju wpływa na konceptualizacje śmierci w kulturze i dyskursie. Odwołujemy się do przedstawienia śmierci w trzech kulturach i trzech językach: angielskim, niemieckim i polskim. Na podstawie fragmentów współczesnej literarury popularnej, pokazujemy jakie problemy tłumaczeniowe może sprawiać istnienie tych różnych konceptualizacji. Wydaje się, że na poziomie dyskursu informacje semantyczne mogą wpłynąć na rodzaj gramatyczny nawet w przypadku tak ważnego pojęcia jak śmierć. Personifikacja śmierci jest rodzajem hybrydy, która dopuszcza różne warianty składni zgody, uznawane za niepoprawne na poziome opisu czysto językowego.