Traktat o Stabilności, Koordynacji i Zarządzaniu jako narzędzie koordynacji polityki budżetowej w Unii Europejskiej

Celem artykułu jest ocena Traktatu o Stabilności, Koordynacji i Zarządzaniu jako narzędzia koordynacji polityki budżetowej i wskazanie niektórych konsekwencji, jakie potencjalnie niesie jego stosowanie. Wszystkie kraje należące do UE prowadzą samodzielną politykę fiskalną, niezależnie od tego, czy są członkami strefy euro czy nie. Obecnie wiadomo, że jedną z bezpośrednich przyczyn kryzysu w części państw strefy euro było stałe przekraczanie fiskalnych kryteriów konwergencji w efekcie błędnej i nieodpowiedzialnej polityki budżetowej. Dotychczas stosowane formy koordynacji polityki fiskalnej okazały się zbyt słabe, aby zapobiec destabilizacji finansów publicznych państw członkowskich. Kryzys stał się impulsem do pogłębienia integracji w sferze polityki budżetowej. Podpisany w 2012 r. Traktat o Stabilności, Koordynacji i Zarządzaniu, zwany w skrócie Paktem Fiskalnym, jest kolejnym narzędziem koordynacji polityki budżetowej w Unii Europejskiej. W znacznej mierze jest on powtórzeniem i niewielką ewolucją Paktu Stabilności i Wzrostu. Wskazano kilka wad Paktu Fiskalnego, które mogą skutkować jego potencjalną nieskutecznością. Są to: odniesienie do salda strukturalnego, co jest regułą budżetową o stosunkowo niewielkiej przejrzystości dla opinii publicznej oraz z powodu istnienia kilku konkurencyjnych metod jego obliczania; traktat przewiduje możliwość „nadzwyczajnych okoliczności” i nie precyzuje terminu zrównoważenia budżetu, co jest zmiękczeniem rygorów fiskalnych i otwiera możliwości dla targów politycznych; kary finansowe nakładane na państwa borykające się z trudnościami budżetowymi nie poprawią ich sytuacji. Dlatego Traktat o Stabilności, Zarządzaniu i Koordynacji nie stanowi przełomu w koordynacji polityki budżetowej w Unii Europejskiej.