Determinanty zmian w rolnictwie i na obszarach wiejskich w podregionie pilskim w świetle analizy czynnikowej

W wyniku przeprowadzonej analizy czynnikowej wyników trzech kolejnych Spisów Powszechnych wyłoniono cztery czynniki zmian w rolnictwie i na obszarach wiejskich podregionu pilskiego oraz określono zasób zmienności, za który odpowiadają – czynnik pierwszy Ograniczenia produkcyjne gospodarstw rolnych ze względu na uwarunkowania zasobowe w podregionie pilskim (destymulanta) w całym okresie odpowiedzialny za 30,43% zasobu zmienności wspólnej, drugi w kolejności czynnik Aktywność ekonomiczno-społecznana obszarach wiejskich podregionu pilskiego (stymulanta rozwoju) wyjaśniał 15,47% zmienności wspólnej, trzeci czynnik Kapitał ludzki na rynku pracy w gminach podregionu pilskiego odpowiadał w całym analizowanym okresie za 13,25% zasobów zmienności a ostatni z czynników – Rozwój infrastruktury drogowej i społecznej w gminach podregionu pilskiego za 9,15%. Były one indukowane przez uwarunkowania przyrodnicze, ograniczenia produkcyjne gospodarstw rolnych, poziom przedsiębiorczości, sytuację na rynku pracy, które to przyczyniały się do rozwoju procesów suburbanizacji i rozwoju infrastruktury drogowej i społecznej oraz ich w pewnym sensie pochodne, takie jak poziom dochodów, rozwój budownictwa czy poziom skolaryzacji wczesnoszkolnej. Destymulująco na rozwój gmin podregionu wpływało w badanych latach na rolnictwo.

Based on the factor analysis of three consecutive censuses, four determinants of changes in agriculture and rural areas in the Piła sub-region have been identified and the communality has been determined. The first determinant is production constraints of agricultural holdings due to resource conditions in the Piła sub-region (destimulant). This factor was responsible for 30.43% of the communality throughout the period under study. The second factor is the economic and social activity in the rural areas in the Piła sub-region (development stimulant) and it explained 15.47% of the communality. The third factor is human capital on the labour market in municipalities in the Piła sub-region. It was responsible for 13.25% of the communality. The last of the factors is the development of road and social infrastructure in municipalities in the Piła sub-region and it explained 9.15% of the communality. These factors were induced by natural conditions, farm production constraints, the level of entrepreneurship, the situation on the labour market, which contributed to the development of sub-urbanization and the development of road and social infrastructure, as well as their derivatives, such as income levels, development of the building industry and early school education. Agriculture destimulated the development of municipalities in the Piła sub-region during the period under study.