Rabat retroaktywny a tzw. opłata półkowa: potrzeba racjonalizacji

Artykuł podejmuje zagadnienie konstruowania w orzecznictwie zarzutów pobierania tzw. opłaty półkowej w przypadku stosowania przez sieci handlowe rabatów odnoszących się do obrotu osiąganego w przyszłości (retroaktywnych rabatów obrotowych). Regulujący kwestię pobierania innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (uznk) jest przepisem wymagającym interpretacji pojęć z dziedziny ekonomii, czego w orzeczeniach sądowych niejednokrotnie brakuje. Przepis ten, bez żadnego umocowania ustawowego, w odniesieniu do rabatów retroaktywnych pełni funkcje korektora ceny dostawy w wyłącznym interesie małych dostawców. Dominująca w sądach wykładnia o charakterze „socjalnym” może stanowić zaporę dla stosowania typowych dla wolnorynkowej gospodarki mechanizmów kształtowania cen. Sytuacja ta będzie niekorzystnie wpływać na dobro nabywców, w tym konsumentów, chronione w art. 1 uznk. Potrzebna jest co najmniej racjonalizacja wykładni art. 15 ust. 1 pkt 4 uznk; wskazane byłoby także podjęcie prac legislacyjnych w kierunku zmiany tego przepisu.

The article discusses the jurisprudential qualification of rebates applied by commercial networks in connection with future turnover (retroactive turnover rebates) as so called ‘slot allowances’. Article 15(1)(4) of the Combating Unfair Competition Act is a provision which requires the interpretation of various economical concepts – a task frequently neglected in court proceedings. The above legal provision performs, without any statutory background, the function of a price regulator when applied to retroactive rebates, in the exclusive interest of small suppliers. This predominant court interpretation (visibly of a ‘social” nature) may create an obstacle for the development of typical market-economy mechanisms of price setting. In the long run, this situation will adversely affect the benefits of purchasers, including consumers, which should be protected pursuant to Article 1 of the Combating Unfair Competition Act. As a result, there is at least a strong need for a rationalization of the interpretation of Article 15(1)(4) of the Combating Unfair Competition Act, if not for an actual legislative initiative to amend this provision.