Prokuratura a Rada Ministrów (na marginesie oceny sprawozdania prokuratora generalnego przez prezesa Rady Ministrów)

Czas funkcjonowania prokuratury w nowych ramach ustrojowych pozwolił na wskazanie braków w zakresie regulacji prawnej oraz korekty instrumentów prawnych funkcjonowania prokuratury. Obecna regulacja prawna nadaje prokuratorowi generalnemu niezależność, wyrażającą się w braku podległości prokuratury innemu organowi państwa. Umiejscowienie w strukturze organów państwa nie oznacza jednak zerwania więzi instytucjonalnych między prokuratorem generalnym a pozostałymi organami władzy publicznej, zwłaszcza z Radą Ministrów i ministrem sprawiedliwości. Zgodnie bowiem z ideą (trój)podziału władz w demokratycznym państwie prawa poza zasadą rozdziału kompetencji podkreśla się zasadę współdziałania organów władzy publicznej. W kontekście działalności prokuratora generalnego i corocznego sprawozdania, jakie składa on Radzie Ministrów, autorka przedstawia dylematy wynikające z tej sytuacji. Wskazuje, w jakim kierunku powinny pójść zmiany w tym zakresie w nowej, przygotowywanej przez rząd ustawie Prawo o prokuraturze. Głównym celem nowego projektu ustawy jest umożliwienie parlamentarnej, corocznej debaty nad działalnością prokuratury oraz wprowadzenie instytucjonalnych rozwiązań, które umożliwiłyby dobrą współpracę Rady Ministrów z prokuratorem generalnym, co aktualnie nie zawsze ma miejsce. Autorka zauważa, że ustawa nie wyznacza żadnego terminu, w jakim prezes Rady Ministrów musi ocenić sprawozdanie. Taki stan niepewności jest sporym zagrożeniem dla funkcjonowania prokuratury. Może negatywnie wpływać na podejmowanie zmian organizacyjno-funkcjonalnych, usprawniających pracę prokuratury, prokurator generalny zaś z obawy przed decyzją premiera może unikać publicznych wystąpień w ważnych sprawach. Należałoby więc związać szefa rządu konkretnym terminem na wydanie decyzji. Dodatkowo prezes Rady Ministrów może wystąpić do Sejmu z wnioskiem o odwołanie prokuratora generalnego przed upływem okresu, na jaki został on powołany. W artykule wskazano więc, co powinno być zmienione w nowej ustawie, by zapewnić sprawne działanie prokuratury.

The time of the prosecutor’s office functioning within the new political system allowed for determination of deficiencies in terms of legal regulations and correction of the legal instruments of the prosecutor’s office operation. Present legal regulations give the autonomy to the Public Prosecutor General, which is expressed in the fact that the prosecutor’s office is not subordinate to any other state authority. However, placement within the state authorities’ structures does not involve breaking up the institutional bonds between the Public Prosecutor General and other public authorities, especially with the Council of Ministers and the Minister of Justice. Pursuant to the idea of separation of powers in the democratic state of law, apart from the principle of competences distribution, the principle of public authorities’ co-operation is underlined. In the context of the activity of the Public Prosecutor General and yearly report which is submitted by him to the Council of Ministers the author presents the dilemmas which result from the situation. She indicates which direction the changes shall go with reference to it, in the new act on the prosecutor’s office right which is under preparation by the government. The main objective of the new bill is to allow for the parliamentary, yearly debate over the prosecutor’s office activity and introduction of institutional solutions which would allow for good co-operation of the Council of Ministers with the Public Prosecutor General, what does not always happen. The author thinks that the act does not specify any deadline in which the President of the Council of Ministers has to evaluate the report. Such a state of uncertainty is a major threat for the prosecutor’s office functioning. It may have a negative impact on the act of undertaking organizational and functional changes which improve the work of the prosecutor’s office, while the Public Prosecutor General being afraid of the prime minister’s decision may avoid public speaking in important issues. This is why the prime minister shall be bound with the specified deadline for giving the decision. Additionally, the President of the Council of Ministers may apply to the Seym with the motion to recall the Public Prosecutor General before the end of the period which he was appointed for. The article indicates then issues that have to be changed in the new act in order to assure the efficient functioning of the prosecutor’s office.