Ślōnskŏ godka – przaśny folklor czy język regionalny?

W świetle spisów powszechnych, sporządzonych w Polsce w latach 2002 i 2011, Ślązacy jawią się jako najliczniejsza mniejszość występująca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jak wynika z przeprowadzonych badań jest to także najliczniejsza grupa, która na co dzień posługuje się własnym etnolektem. W 2002 roku przynależność do owej mniejszości zadeklarowało 173 153 osoby, a posługiwanie się śląskim etnolektem w relacjach domowych: 56 643 osoby. W 2011 roku przynależność do tej grupy deklarowało już ponad 800 000 osób, a posługiwanie się regionalną mową ponad 500 000. Problem polega jednak na tym, że państwo polskie nie uznaje istnienia owej mniejszości pod względem prawnym. To z kolei powoduje wyraźny wzrost napięcia na linii centrum-peryferie. Celem niniejszego artykułu jest zatem pokazanie starań przedstawicieli mniejszości śląskiej o ustawowe upodmiotowienie tej grupy, a w szczególności ukazanie najdalej zaawansowanych działań na rzecz ustawowego uznania śląskiego etnolektu za język regionalny.

In two national censuses, made in the years 2002 and 2011, Silesians emerged as the largest minority occurring in the territory of the Polish Republic. Those researches show also that Silesians are the largest group that use its own ethnolect in domestic relations. In 2002, belonging to that minority declared 173 153 persons, and the use of Silesian ethnolect in domestic relations: 56 643 people. In 2011, the membership of this group declared more than 800 000 people, and the use of regional language more than 500 000. The problem lies in the fact that the Polish state does not recognize the existence of this minority in legal terms. This in turn results in increase of tensions between the center and periphery.Therefore the main purpose of this paper is to show efforts of the Silesian minority for a legal empowerment of the group, in particular, shows most advanced activities for the statutory recognition of the Silesian ethnolect as a regional language.