Zwierzchnictwo prezydenta nad Siłami Zbrojnymi RP w czasie wojny

Celem artykułu jest analiza normatywnych podstaw sprawowania przez głowę państwa najwyższego zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi RP w czasie wojny. W wyniku prze-prowadzonych badań autor uznaje, że znaczenie prezydenta w sprawach wojskowych w tym okresie ulega formalnie wyraźnemu wzmocnieniu w porównaniu do czasu po-koju. Przede wszystkim z uwagi na bezpośredni sposób realizowania funkcji z art. 134 ust. 1 Konstytucji oraz przysługujące jemu kompetencje do mianowania i odwoły-wania naczelnego dowódcy sił zbrojnych, który podlega bezpośrednio prezydentowi. Niemniej jednak efektywne sprawowanie zwierzchnictwa wobec armii w czasie woj-ny może okazać się trudne. Między innymi z powodu problemów z określeniem, kiedy mamy do czynienia z czasem wojny na terytorium RP, koniecznością zgodnego współ-działania z prezesem Rady Ministrów czy też zupełnym brakiem przepisów prawnych traktujących o funkcjonowaniu państwa w czasie wojny, w tym kierowaniu jego obroną. Dodatkowo autor wskazuje na liczne luki prawne dotyczące instytucji naczelnego do wódcy sił zbrojnych, które powodują, że obecny stan normatywny w tym przedmiocie zasługuje na bardzo niską ocenę.

The objective of this paper is to analyse normative grounds for the president’s exer-cise of command over the Polish Armed Forces during a war. As a result of his research conducted, the author states that significance of the head of the state as regards mili-tary affairs in the period of war is subject to visible formal enhancement as compared to the period of peace. This is mainly due to the direct method of fulfilment of the pres-ident’s functions under Article 134, par. 1 of the Constitution and the president’s power to appoint the Commander-in-Chief of the Armed Forces, who reports directly to the president. However, effective exercise of the president’s command over the army during a war may prove difficult. The reasons for this may be, among others, problems in deter-mining, whether there is a period of war in the territory of the Republic of Poland, it is necessary to act jointly and cooperate with the Prime Minister or there are no legal pro-visions relating to functions of the state during a war, including, supervision over de-fense of the state. Additionally, the author indicates to some legal gaps relating to the in-stitution of Commander-in-Chief of the Armed Forces, as a result of which the current normative status of the subject issue has to be evaluated as very poor.