Poczucie podmiotowości pracowników w organizacjach opartych na wiedzy. Gotowość do rezygnacji z podmiotowości wśród menedżerów korporacji międzynarodowych

Poszukiwania skutecznych sposobów zarządzania przedsiębiorstwem w erze postindustrialnej doprowadziły zarówno teoretyków, jak i praktyków tego zagadnienia do stworzenia modelu zarządzania kapitałem ludzkim. Pracownik traktowany jest w tak zorganizowanym środowisku pracy nie jako wymagający ciągłego ograniczania koszt, ale jako oczekujący właściwych inwestycji i rozwoju kapitał. Zastosowanie modelu zarządzania kapitałem ludzkim jest możliwe tylko w elastycznej organizacji opartej na wiedzy. Relacje pracownicze w takim środowisku oparte są na zasadach podmiotowości. Autor artykułu próbuje wy- kazać, iż podmiotowość w organizacji pracy, pomimo tego, że jest zjawiskiem ze swej definicji pozytywnym, w praktyce zarządzania przedsiębiorstwem ma wiele ograniczeń, uwarunkowań i wywołuje różnorodne dylematy. Odnosząc się do subiektywizmu poczucia podmiotowości, autor wprowadza pojęcie gotowości pracownika do przyjęcia relacji podmiotowej w swojej pracy zawodowej, a co z tym związane gotowości do rezygnacji z podmiotowości na rzecz traktowania przedmiotowego. Wśród różnorodnych czynników wpływających na omawianą gotowość pracownika do podmiotowości – postawy o pozytywnych skutkach zarówno dla pracownika, jak i organizacji, autor podkreśla znaczenie edukacji, w tym edukacji całożyciowej.

Searching for effective methods of business organization management in the post-industrial times has led both researchers and managers to creating a model of human resource management. In so organized labor environment an employee is treated not as a cost being constantly cut down but as a capital which should be invested and developed. Implementing such a method is only possible in organizations that are based on knowledge. Labor relations in such organizations are based on conditions of subjectivity. The author of the paper tries to prove that subjectivity in labor organizations, although in general is a positive phenomenon, in reality of business management has a lot of limitations, conditions and can create various dilemmas. Due to individual feeling of subjectivity, the author introduces the idea of employees’ readiness for implementing subjective relations into their professional activity. It is also connected with employees’ readiness for feeling objectivity instead of subjectivity (resignation from subjectivity). There are a lot of factors influencing on employees’ readiness for subjectivity among which the author emphasizes the importance of education, especially lifelong education. It appears to be beneficial both for employees and for the organizations they work for.