Manufacture to Manufacture Terms of Trade w XX i XXI wieku. Tendencje i determinanty

Prezentowane w literaturze, a także własne wyniki badań potwierdzają występowanie we współczesnym handlu międzynarodowym zjawiska pogarszania się Manufacture to Manufacture Terms of Trade (MMTOT) na niekorzyść krajów rozwijających się. Podstawową przyczyną występowania tej tendencji jest miejsce zajmowane przez kraje rozwijające się w międzynarodowym podziale pracy. Kraje te eksportują wyroby przetworzone pracochłonne, standardowe i o niskiej zwykle jakości, czego efektem są ich niskie ceny eksportowe i bardzo umiarkowana dynamika ich wzrostu. Korzyści z niskich cen eksportowych i pogarszających się terms of trade towarów eksportowanych przez kraje rozwijające się odnoszą importerzy, w znacznej mierze z krajów rozwiniętych gospodarczo. Prezentowana tradycyjnie w literaturze teza, iż dywersyfikacja eksportu w kierunku zwiększenia w nim udziału dóbr przetworzonych przyniesie krajom rozwijającym się poprawę ich terms of trade, nie znajduje zatem potwierdzenia w praktyce współczesnych międzynarodowych stosunków gospodarczych