Rozważania nad istotą klastrów

This article explores the notion of business clusters as defined by American economist Michael E. Porter. The phenomenon of clustering is gaining popularity. However, the concept is often misused, which results from an imprecise interpretation of Porter’s definition of the cluster. On the basis of an in-depth critical literature review, several definitions of the cluster used by researchers are discussed in reference to Porter’s definition. Moreover, the main tenets of the cluster concept are presented with a focus on its flexibility. The multitude of cluster definitions and identification methods allows for a wide range of applications. However, it hinders standardization. The article investigates the excessive and inconsistent use of the cluster concept resulting from the flexibility of Porter’s definition. It also aims to identify the most important features of clusters as defined by Porter.

Popularność pojęcia klaster znacznie przerosła wiedzę o tym zjawisku. Celem artykułu jest przedstawienie tego fenomenu gospodarczego, zgodnie z definicją zaproponowaną przez twórcę koncepcji klastra – Michaela Portera. W artykule przywołano przykłady definicji klastra pochodzące z różnych prac badaczy tego zjawiska i skomentowano zgodność tych definicji ze źródłami. Rozważania o relacjach w środowisku klastrowym, przyczynach powstawania i dynamice rozwoju klastra, służą lepszemu zrozumieniu istoty tego zjawiska. Opierając się na metodzie pogłębionych krytycznych studiów literaturowych, autor przedstawia podstawowe elementy koncepcji klastra Michaela E. Portera, a także jej zalety, polegające na elastyczności jej stosowania i wykorzystania przy tworzeniu strategii rozwoju gospodarczego. Ta elastyczność stwarza jednak problemy związane z wychodzeniem poza ramy wyznaczone przez jej twórcę. Mnogość definicji i metod identyfikacji klastrów daje duże możliwości ich stosowania, lecz także duże problemy standaryzacyjne. Wzrost popularności klastrów wynika z tego, że są one coraz ważniejszym instrumentem stymulacji rozwoju gospodarczego, konieczne jest więc uporządkowanie chaosu, który wkradł się do stosowania koncepcji klastrów przez nadużycie jej elastyczności. Artykuł jest próbą uporządkowania dyskusji o klastrze, przez wskazanie w jego definicji najistotniejszych cech, z których wynika, że jest to samoistnie powstające w gospodarce zjawisko.