Change in management system in the public sector illustrated with the example of the railway infrastructure in Poland

Management in the public sector considerably differs from the measures applied in the private sector. Fundamentally, this is attributable to different scopes of tasks fulfilled by these two categories of economic entities – largely stemming from the fact that activities of the state while simultaneously performing its functions are not geared towards generating profit. Nevertheless, with the economic growth and the impact exercised by the globalising economy triggering a shift in the role played by the state in economic governance, tendencies to leverage certain experiences from the private sector in the public management move to the foreground. The objective of the paper is to demonstrate the change in the manner in which public tasks are managed in Poland as illustrated by the case of railways, and to show a new system which, given the considerable universalism of solutions employed, may set the pattern for other states (specifically in Central and Eastern Europe) which went through a similar transformation process. The point of reference for the specific management system elements addressed in the paper is also the second edition of the EU Transport Scoreboard issued by the European Commission which compares Member States performance in 29 transport-related categories.

Zarządzanie w sektorze publicznym znacząco różni się od rozwiązań mających zastosowanie w sektorze prywatnym. Jest to spowodowane odmiennym zakresem zadań realizowanych przez te dwie kategorie podmiotów życia gospodarczego – wynikającym głównie z faktu, iż działalność państwa przy jednoczesnym wypełnianiu swoich funkcji nie jest ukierunkowana na osiąganie zysku. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zmiany sposobu zarządzania zadaniami publicznymi w Polsce na przykładzie kolei, a także zaprezentowanie nowego systemu, co, biorąc pod uwagę znaczny uniwersalizm zastosowanych rozwiązań, może stanowić przykład dla innych krajów (zwłaszcza Europy Środkowo-Wschodniej), które przeszły proces transformacji. Punkt odniesienia dla ujętych w artykule poszczególnych elementów systemu zarządzania stanowi także opublikowane przez Komisję Europejską 20 listopada 2015 r. drugie wydanie tzw. tabeli wyników UE w dziedzinie transportu, która porównuje postępy państw członkowskich w 29 kategoriach transportowych. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że choć obecna pozycja Polski jest odległa, co wynika m.in. z ugruntowanej pozycji i jakości infrastruktury kolejowej krajów tzw. starej Unii, to w większości obszarów zanotowano wzrost względem poprzedniego badania. Co więcej, biorąc pod uwagę fakt, iż proces modernizacji ma charakter wieloletni, przyjmuje się, że efekty prowadzonych działań w coraz większym stopniu będą widoczne w kolejnych edycjach rankingu.