Ryzyko inwestycji komunalnych realizowanych w drodze partnerstwa publiczno-prywatnego

Temat opracowania dotyczy wybranych aspektów ryzyka gminy w działalności inwestycyjnej realizowanej w drodze partnerstwa publiczno- prywatnego. Zwrócono uwagę na dwa aspekty partnerstwa związane z ryzykiem. Po pierwsze podkreślono, że ta forma współpracy wiąże się z transferem ryzyka gminy na podmiot prywatny. Po drugie wskazano, że w wyniku przystąpienia przez gminę do partnerstwa publiczno- prywatnego powstają nowe obszary ryzyka, dotąd niewystępujące (bez współpracy tego rodzaju) lub przybierające odmienny charakter. Proporcje podziału ryzyka inwestycji komunalnych między partnerów uzależnione są od formy partnerstwa. Wraz z wkraczaniem strony prywatnej w coraz szersze aspekty związane z całym cyklem życia projektu inwestycyjnego, coraz to różne obszary ryzyka zostają przekazane przez podmiot publiczny. I tak w ślad za przekazywaną odpowiedzialnością, transferowane ryzyko dotyczy prac projektowych, budowlanych, związanych z pozyskaniem źródeł finansowania inwestycji i jej modernizacji, jak również świadczeniem usług na podstawie powstałej infrastruktury. Jednocześnie z nawiązaniem tak ścisłej współpracy i włączeniem podmiotu prywatnego w sferę usług publicznych powstaje w gminie nowe ryzyko. Ma ono tę cechę charakterystyczną, że można go w większości uniknąć, dbając o poprawne przeprowadzenie procedur przetargowych i odpowiednie sformułowanie treści kontraktu zawiązującego współpracę w formie partnerstwa publiczno-prywatnego. Należy w szczególności wymienić ryzyko: utraty publicznej kontroli nad przedsięwzięciem, społecznej krytyki obydwu partnerów, wykluczenia z kręgu konsumentów określonych grup społecznych, braku solidności partnera prywatnego, obniżenia jakości świadczonych usług, utraty miejsc pracy przez dotychczasowych pracowników, występowania problemów natury prawnej, przerwania ciągłości dostaw, utraty przez samorząd własnych kadr i zdolności do samodzielnej działalności w zakresie usług powierzonych partnerowi prywatnemu.

The article concerns selected aspects of municipality risk in investment activity realized as public private partnerships. Two aspects of partnership connected with risk were addressed. Firstly, it was emphasized that this form of cooperation is connected with transfer of risk from the municipality to a private entity. Secondly, it was pointed that in result of the municipality accession to the public-private partnership new areas of risk appear, so far unknown (without this type of cooperation) or assuming a different character. The proportions of municipal investment risk division between partners depend on the form of partnership. Once the private partner becomes more involved in various aspects of the whole investment project, various areas of risk are transferred to him by the public entity. Therefore, the transferred responsibility with the accompanying risk concerns design and construction works, acquiring sources of finances for the investment and its modernization, but also for providing services based on the infrastructure created. At the moment when such close cooperation is initiated and a private entity joins the sphere of public services, new risk appears in the municipality. It has a characteristic feature, i.e. it can be mostly avoided if all tendering procedures are carried out properly and the contract on cooperation in the form of public-private partnership has been drawn correctly. The following risks should be particularly mentioned: loss of public control over the endeavor, social criticism of both partners, exclusion of certain social groups from consumer circle, unreliability of private partner, decline in the provided services quality, loss of jobs by the former employees, legal problems, interrupted continuity of supplies, loss of own staff by local self-government and ability for independent operation in the area of services commissioned to the private partner.