Rola ojców Kościoła w budowaniu społeczeństwa chrześcijańskiego w Afryce Prokonsularnej (I-V w.)

The article discusses the process of the Christianization of North Africa. The study is based mainly on the works of the early Christian authors (Tertullian, Cyprian, Lactantius, Augustine) and the decrees of the African synods. From the extant evidence it is difficult to describe the beginnings of Christianity in Africa. It seems to have arrived from Jerusalem and spread among the Jewish communities, over time expanding also among the indigenous inhabitants of Africa. The evangelization was not institutional in character, but the fruit of the life testimony of Christians, the attitude of martyrs, and the zealous work of the clergy. Care was taken first and foremost to conduct a thorough and in-depth catechesis connected with the reception of the sacrament of baptism and in preparation to the celebration of the most important liturgical feasts. Considerable role in the shaping of the Christian society was also played by the synodal activity of the Church. Regrettably, the Christian community was weakened by internal dissensions and the invasion of the Arian Vandals. 

W przedstawionym artykule został omówiony proces chrystianizacji Afryki Północnej. Podstawę opracowania stanowią przede wszystkim dzieła autorów starochrześcijańskich (Tertulian, Cyprian, Lakancjusz, Augustyn) oraz uchwały synodów afrykańskich. Na podstawie dostępnych danych, trudno jest opisać początki chrześcijaństwa w Afryce. Wydaje się, że przybyło ono z Jerozolimy i rozprzestrzeniło się wśród wspólnot żydowskich, a z biegiem czasu także wśród rdzennych mieszkańców Afryki. Ewangelizacja nie miała charakteru instytucjonalnego, a była owocem świadectwa życia chrześcijan, postawy męczenników, a także gorliwej pracy duchownych. Starano się przede wszystkim o przeprowadzenie rzetelnej i pogłębionej katechezy związanej z przyjęciem sakramentu chrztu, a także przygotowaniem do obchodów najważniejszych uroczystości liturgicznych. Niemałą rolą w kształtowaniu społeczeństwa chrześcijańskiego odegrała także żywa działalność synodalna Kościoła. Niestety wspólnotę chrześcijan osłabiły toczące ją rozłamy, a także najazd ariańskich Wandalów.