Europeizacja czy transformacja - ewolucje systemów politycznych Europy Środkowej i Wschodniej

The analysis embraces the transformation processes Central and Eastern Europe embarked upontwenty five years ago. They occurred in different fields - politics, society, economy, culture, and internationalrelations. Despite initial optimism in political science research, the prolonged analysis of thetransformations reveals a number of scenarios implemented in different countries. The notion of ‘transition’(tranzycja in Polish), defined as the transformation of non-democracy into a system of liberal democracy,turns out to be of little value in a more detailed analysis in political science. A portion ofBalkan or post-Soviet states has gone for a ‘hybrid’ model, lying somewhere between democratic andmarket solutions on the one hand, and the routine of a socialist state at the end of the 1980s on the other.This background of events and processes is completed by ‘Europeanization’, treated as the promulgationof West European solutions to the whole continent and the unification of political, socio-economic andcultural systems.  

Analiza obejmuje procesy transformacyjne w regionie Europy Środkowej i Wschodniej zainaugurowane 25 lat temu. Obejmują one zróżnicowane sfery - polityczne, społeczne, gospodarcze, kulturowe oraz międzynarodowe. Pomimo wcześniejszego optymizmu w badaniach politologicznych, dłuższa analiza procesów zmian pozwala na dostrzeżenie wielu scenariuszy realizowanych w poszczególnych państwach. Termin „tranzycja” jako przejście od systemu niedemokratycznego do systemu liberalnej demokracji okazał się mało przydatny do bardziej szczegółowych analiz politologicznych. Część państw bałkańskich czy poradzieckich wybrało model „hybrydowy” zawieszony pomiędzy rozwiązaniami demokratycznymi i rynkowymi a porządkami obowiązującymi w państwie socjalistycznym do końca lat 80. Powyższe tło wydarzeń i zachodzących procesów w omawianym regionie Europy uzupełnia „europeizacja” - traktowana jako rozpowszechnianie rozwiązań Europy Zachodniej na cały kontynent oraz ujednolicanie porządków politycznego, społeczno-gospodarczego czy kulturowego.