Przedradziecka tożsamość narodowa w Azji Centralnej w kontekście polityki narodowościowej ZSRR. Przegląd badań

This article is retrospective in nature and covers the subject of social and political influence of the Soviet Union in Central Asia, as well as several factors strictly associated with this region, e.g. the religion of Islam and regional nationalisms. Based on a broad spectrum of research with primary focus on the region’s historical background, the content covers the key periods of development of modern Central Asia and evokes the most evident examples of Soviet activity in the area. The social issues, as well as legal and administrative matters addressed in the article acquire new importance in connection with Moscow’s current geopolitical activity in terms of its vested interests. From this point of view, this article depicts the parallel between the Russian Federation’s foreign policies and its instruments, and the internal policy of the Soviet Union, in which the former is deeply rooted.

Artykuł ma charakter retrospektywny i odnosi się do tematyki przestrzeni społeczno-politycznej Związku Radzieckiego w Azji Centralnej oraz nieprzerwanie z nią związanych – religii islamu i nacjonalizmów regionalnych. Skupiając się przede wszystkim na tle historycznym regionu, treść oparta na szerokim spektrum badań prowadzi przez najważniejsze okresy kształtowania współczesnej Azji Środkowej i przywołuje najjaskrawsze przykłady radzieckiej aktywności. Poruszone w nim kwestie zarówno natury społecznej, jak też prawno‑administracyjnej nabierają szczególnego znaczenia w obliczu obecnej geopolitycznej aktywności Moskwy w strefie tzw. żywotnych interesów. W tym wymiarze, treść artykułu nasuwa na myśl paralelę miedzy polityką zagraniczną Federacji Rosyjskiej i jej instrumentami a polityką wewnętrzną Związku Radzieckiego, w której ta pierwsza jest głęboko zakorzeniona.