Modyfikacje wzorów socjalizacyjnych w rodzinie w czasach nałogowych konsumentów

The recent civilisation and culture changes have modified the family life in Polish families. The contemporary infantilised consumerist capitalism enhances ambiguity and flexibility of norms and patterns of behaviour in everyday life. Thus, a sale-based consumerist capitalism develops and promotes a new type of hero – a compulsive consumer. This is, among others, the reason why new features of socialisation processes such as patterns of unsuccessful socialisation not only occur but seem to be desired. The ineptly implemented models of family life of earlier socialisation processes cause turmoil in the upbringing processes and children, instead of learning how to respect the rules, learn how to circumvent them. Children manipulate and effectively drift between different versions of the same or different worlds of everyday life – they play with their still forming identity. This ability, in turn, becomes crucial for modern secondary socialisation,which in order to enhance the features of compulsive consumer requires smooth shifting between different identities. The article is an attempt to diagnose the changes that have recently, in a rather insensible manner, brought in significant new qualities in the fundamental space of our life – the family.

Na skutek przemian cywilizacyjno-kulturowych w ostatnich kilkudziesięciu latach w polskich rodzinach pojawiły się zmiany sposobów kształtowania rzeczywistości życia rodzinnego. Dzisiejszy zinfantylizowany kapitalizm konsumpcyjny bardziej podsyca, niż stara się gasić nastroje niejednoznaczności i elastyczności większości norm i wzorów, gdyż dzięki temu może maksymalizować sprzedaż-konsumpcję, na której się opiera, i promuje nowy typ bohatera – nałogowego konsumenta. Z tego też między innymi powodu procesy socjalizacji zaczynają współcześnie charakteryzować się cechami nowej (teraz pożądanej) niepomyślnej socjalizacji. W ramach socjalizacji pierwotnej nieudolnie realizowane modele życia rodzinnego wprowadzają zawirowania socjalizacyjno-wychowawcze skutecznie wykorzystywane przez dzieci, które zamiast uczyć się przestrzegania reguł, uczą się ich obchodzenia – przeważnie manipulacyjnego dryfowania pomiędzy różnymi wersjami tego samego lub różnych światów – gry własną, jeszcze kształtującą się tożsamością. Ta zdolność z kolei staje się kluczową dla współczesnych socjalizacji wtórnych, które aby móc podsycać cechy nałogowego konsumenta, oczekują możliwości płynnego przemieszczania się pomiędzy różnymi tożsamościami. Prezentowany artykuł jest próbą diagnozy zmian, które w trochę niezauważalny na co dzień sposób, wprowadziły istotne nowe jakości w rodzinie – podstawowej przestrzeni naszego życia.