Problem istnienia parafii w Stróży w archidiakonacie zawichojskim w średniowieczu

The article aims to answer the question whether it is possible to state unconditionally, according to the views present in older and modern historiography, that the parish in Stóża existed as early as in the Middle Ages. The paper assesses the arguments of the most important authors who have introduced this view into the literature and contributed to its spreading. Analyzing the surviving sources, the author of the following article reveals that the functioning a parish in Stróża is highly problematic, and that a parish could exist in Kraśnik itself or in the nearby village of Grambienica, in which, by Jan Długosz’s reliable account, a parish church existed in the 14th century.

Artykuł stara się odpowiedzieć na pytanie czy można uznać bezwarunkowo za prawdziwe poglądy obecne w historiografi dawniejszej i współczesnej o istnieniu parafii w Stróży już w okresie średniowiecza. Ocenie poddano argumentację najważniejszych autorów, którzy do obiegu naukowego wprowadzili i upowszechnili tę opinię. Na podstawie analizy zachowanych źródeł starano się wykazać, że funkcjonowanie parafii w średniowiecznej Stróży jest wysoce problematyczne, a ośrodka kościelnego w okolicach Kraśnika należy raczej szukać w innych miejscowościach. Autor stoi na stanowisku, że takim ośrodkiem mógł być albo sam Kraśnik, albo położona w jego pobliżu wieś Grambienica, w której, według wiarygodnego świadectwa Jana Długosza, istniał w XIV wieku kościół parafialny.