Wysokobłonnikowe przekąski zbożowo-warzywne - analiza wybranych właściwości fizycznych i funkcjonalnych

Celem pracy było wyprodukowanie wysokobłonnikowych przekąsek zbożowo-warzywnych oraz ocena wybranych ich cech fizycznych i funkcjonalnych. Chrupki zostały wyprodukowane w zakładzie produkcyjno-handlowym WITPOL sp. z o.o. w Radomiu. Receptury chrupek opracowano z uwzględnieniem aktualnych zaleceń IŻŻ dotyczących zwiększenia udziału w diecie warzyw i owoców oraz błonnika pokarmowego. W pracy badano: aktywność (Rotronic-Hygrolab) i zawartość wody, gęstość, porowatość (piknometr helowy Quantachrome Instruments, USA) barwę w systemie CIE L*a*b*, właściwości mechaniczne podczas testu penetracji (teksturometr TA-HDplus, Stable Micro System) oraz współczynniki: adsorpcji wody (WAI) oraz rozpuszczalności w wodzie (WSI). Aktywność wody chrupek była niska (0,368–0,393), typowa dla kruchych przekąsek zbożowych. Uzyskane chrupki cechowały się porowatością na średnim poziomie ok. 85%. Gęstość geometryczna przekąsek była dość zróżnicowana, chrupki zbożowo-cukiniowo-brokułowe miały istotnie statystycznie niższą gęstość geometryczną i wyższą porowatość. W teście penetracji stwierdzono w tych próbkach więcej pików siły (26 pików w porównaniu do 15 pików dla krzywych penetracji chrupek z dodatkiem dyni) oraz wyższe siły przy założonym odkształceniu. Skład chrupek w dużym stopniu wpływał na ich barwę, dodatek czosnku do chrupek cukiniowo-brokułowych powodował wzrost jasności, wzrost dodatku imbiru spadek jasności chrupek zbożowo-dyniowych. Współczynnik rozpuszczalności w wodzie (WSI) zawierał się w przedziale od 11,47 do 14,01%, a współczynnik adsorpcji od 4,81 do 7,43 g·g⁻¹.

The aim of this work was to produce vegetable and cereals snacks with high content of fibre as well as to evaluate their selected physical and functional properties. Snacks were produced by the manufacturing plant WITPOL Ltd in Radom. The recipes were prepared taking into consideration recommendations of the National Food and Nutrition Institute in order to the increase fruit, vegetable and dietary fibre intake. The selected properties were studied: water activity (Hygrolab, Rotronic), water content, geometric and apparent density, porosity (helium pycnometer Quantachrome Instruments), color using CIE L*a*b* system (Konica Minolta), the mechanical properties during penetration test (texture analyser TA-HDplus, Stable Micro System), water adsorption index WAI, water solubility index WSI. Water activity of snacks was low but typical for crispy cereal snacks (0.368-0.393). The average porosity of obtained snacks was about 85%. The geometric density of materials was differentiated, cereal-zucchini-broccoli snacks characterised statistically lower geometric density and higher porosity than cereal-pumpkin products. The results of the penetration test showed that samples with addition of zucchini generated higher number of force peaks than snacks with pumpkin. The composition of snacks significantly affected the colour. The addition of garlic to zucchini-broccoli snacks caused the increase of brightness parameter, but the incorporation of ginger to cereal- pumpkin material leaded to the decrease of brightness parameter. Water solubility index WSI was in the range from 11.47 to 14.01%. Water absorption index WAI varied from 4.81 to 7.43 g·g⁻¹. The obtained snacks characterised the satisfactory physical and functional properties. The water content and water activity were in the range of values which guarantee the appropriate textural features and storage stability. The values of mechanical descriptors of texture as well as density and porosity indicated the porous structure of snacks which can be linked with favourably perceived texture of product by consumers. The addition of spices (ginger, cinnamon, garlic) considerably affected the color of cereal and vegetable snacks. The presence of spices did not modify the density, mechanical properties and digestibility of snacks. The higher values of force at selected strain were obtained for samples with zucchini and broccoli than for snacks pumpkin which indicated their higher hardness.