Badania reakcji nitrowania toluenu za pomocą mieszaniny kwas azotowy(V)/dichlorometan

W wyniku przeprowadzonych badań zbadany został wpływ różnych czynników na reakcję nitrowania toluenu przy użyciu 100% kwasu azotowego(V) i mieszaniny kwas azotowy(V)/ dichlorometan. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono, że zawartość izomeru meta maleje wraz z obniżeniem temperatury reakcji. W przypadku zakresu temperatur (25 ÷ –10) °C zawartość tego izomeru w produktach reakcji była niższa niż dla analogicznego zakresu w przypadku 100% kwasu azotowego(V). Z kolei w zakresie (–20 ÷ –30) °C wyniki dla obu czynników nitrujących były podobne i wynosiły około 2,6% m-nitrotoluenu. Przy nitrowaniu mieszaniną kwas azotowy(V)/dichlorometan należy stosować znacznie większy nadmiar kwasu azotowego(V) niż w przypadku 100% kwasu azotowego(V). Reakcja nitrowania mieszaniną kwas azotowy(V)/dichlorometan jest znacznie mniej egzotermiczna i łatwiejsza w kontroli niż nitrowanie 100% kwasem azotowym.

This work has studied the effects on the nitration of toluene by 100% nitric(V) acid and a nitric(V) acid/dichloromethane mixture. The results show that the amount of meta-nitrotoluene decreases with decreases in reaction temperature. From 25 °C to –10 °C the amount of metanitrotoluene was less than for nitrating toluene by a nitric(V)acid/dichloromethane mixture than for nitration by 100% nitric(V) acid. Furthermore, from –20 °C to –30 °C results were similar with 2.6% of meta-nitrotoluene in the reaction products. An excess of nitric(V) acid in the nitration of toluene by the nitric(V) acid/dichloromethane mixture than in nitration by 100% nitric(V) acid. Nitration by the nitric(V) acid/dichloromethane mixture is less exothermic and easier to control than nitration by 100% nitric(V) acid.