„Ja rozumiałem, tylko nie mogłem mówić”. O twórczości Leo Lipskiego jako afatyka. Rekonesans

Autorka przeprowadziła analizę twórczości Leo Lipskiego – który cierpiał na zaburzenia mowy o podłożu neurologicznym – z perspektywy współczesnej wiedzy logopedycznej. Jako kontekst – niezbędny do zrozumienia choroby pisarza – przedstawiła historię studiów afazjologicznych. Wsparciem dla przeprowadzonych analiz jest też książka Chrisa Eagle’a Dysfluencies. On Speech Disorders in Modern Literature (2013) o zaburzeniach mowy w literaturze zachodniego modernizmu. Zarejestrowane we wspomnieniach, nagraniach audiowizualnych i prozie artystycznej symptomy choroby pisarza omówiła w kontekście współczesnej wiedzy o różnego rodzaju zaburzeniach afatycznych. W następnej części artykułu podjęła rozważania na temat oryginalnych cech twórczości Lipskiego, które można powiązać z jego zaburzeniami, oraz tego, w jaki sposób doświadczenie choroby jest tematyzowane i reprezentowane w jego prozie. Na koniec podjęła też refleksję nad tym, czy wiedza logopedyczna może stać się operatywnym narzędziem dla literaturoznawstwa.

The article analyzes the work of Leo Lipski, who is known to have suffered speech disorders of a neurological background, from the perspective of speech therapy. As a context, which is crucial to understand the writer’s disease, the history of aphasic studies has been presented. The authoress also refers to Chris Eagle’s Dysfl uencies. On Speech Disorders in Modern Literature (2013), a study on speech disorders in the literature of Western Modernism. The symptoms of Lipski’s disease – recorded in memoirs, audiovisual recordings and his literary works – have been discussed in the light of contemporary knowledge about various kinds of aphasic disorders. In the next part of the article, the authoress has tried to relate the particularity and uniqueness of Lipski’s literary work to his health disorders, and asked the question how the experience of suffering from neurological diseases is represented in his prose and how it becomes a subject thereof. Finally, the attention is drawn to the way in which speech therapy knowledge could be used as a tool for literary studies in general.