„Niewolnicy świętego Mikołaja”. Eskalacja debaty społecznej wokół holenderskiej tradycji

This paper examines the public debate about Dutch tradition of Sinterklaas (Saint-Nicolas) and particularly the character of Zwarte Piet, the black-faced helper. His apparent racist nature has been subject of debate in Dutch media for years. However, in 2013 the debate escalated and provoked social conflicts and verbal aggression. The paper gives some explanations why this happened. The case of Zwarte Piet is noteworthy because it shows that Dutch society, well-known for being tolerant and open-minded, is not entirely free of ethnic and national tensions. This Old Dutch tradition that had been shaped in the times of colonialism and slavery, has become a hot issue in todays’ multicultural society. The paper includes considerations concerning the emergence of social conflicts and the meaning of postmodern national and ethnic identity. Additionally, it discusses the role of social media in fuelling the debate. Conclusions are based on analysis of social media content (television, Internet) and publications in the Dutch press from October to December 2013.

Artykuł dotyczy debaty społecznej toczącej się wokół holenderskiej tradycji Sinterklaasa (świętego Mikołaja), a szczególnie wokół postaci Zwarte Piet – pomocnika z uszminkowaną na czarno twarzą. Jego wyraźnie negroidalny wygląd rodzi oskarżenia o rasizm i dlatego od wielu już lat wywołuje dyskusje w holenderskich mediach. W roku 2013 miała miejsce szczególnie ostra dyskusja, która prowadziła do konfliktów oraz agresji słownej. W artykule podjęto próbę wyjaśnienia przyczyny tej sytuacji. Problem postaci Zwarte Piet jest godny uwagi, ponieważ pokazuje, że społeczeństwo holenderskie, uchodzące za tolerancyjne i otwarte, nie jest całkowicie wolne od napięć o charakterze etnicznym i narodowym. Dawna holenderska tradycja, która ukształtowała się w czasach kolonializmu i niewolnictwa, stała się poważnym problemem we współczesnym wielokulturowym społeczeństwie. Artykuł zawiera rozważania na temat powstawania konfliktów społecznych oraz nowoczesnej świadomości etnicznej i narodowej. Ponadto porusza zagadnienie roli mediów w zaostrzaniu dyskusji i towarzyszącej jej agresji. Wnioski zostały oparte o analizę treści medialnych (telewizja, internet) oraz artykułów prasowych, które pojawiały się od października do grudnia 2013 roku.